Theo quan sát của các nhà phân tích, Đông Nam Á là khu vực nổi lên có đủ lực hấp dẫn để dẫn đầu thế giới Hồi giáo.
Tiếp cận thị trường Hồi giáo được coi là điều quan trọng đối với các nhà tiếp thị trên toàn thế giới vì thị trường tiềm năng lớn và đang phát triển cho các sản phẩm và dịch vụ Hồi giáo, hơn nữa, Hồi giáo có ảnh hưởng quyết định đến mong muốn và nhu cầu của người tiêu dùng Hồi giáo, và do thực tế là ngày càng ít các rào cản chính trị và pháp lý đối với việc mở rộng các sản phẩm và dịch vụ Hồi giáo. Mặc dù có rất nhiều cơ hội trong không gian này, nhưng việc phục vụ nó rất khó khăn vì sự khác biệt lớn tồn tại trong cộng đồng Hồi giáo.
Tiềm năng thị trường Hồi giáo toàn cầu
Ngày nay, có 57 quốc gia trong Tổ chức Hợp tác Hồi giáo với sự khác biệt lớn. Ví dụ, về quy mô dân số, họ có thể dao động từ hơn 225 triệu người Hồi giáo ở Indonesia đến khoảng 300.000 người ở Brunei. Một số quốc gia rất giàu về GDP bình quân đầu người như Qatar, với gần 100.000 USD/người/năm, trong khi những nước khác ít giàu hơn như Somalia chỉ với 900 USD GDP/người/năm.
Mặc dù những khác biệt này tồn tại, nhưng điều quan trọng theo quan điểm thị trường là những quốc gia này, ngoại trừ những quốc gia bị chiến tranh tàn phá, có mức tăng GDP cao hơn mức trung bình của thế giới. Đồng thời, sự gia tăng dân số theo đạo Hồi là cao nhất so với tất cả các tôn giáo khác. Ước tính rằng vào năm 2030, người Hồi giáo sẽ chiếm 26% tổng dân số thế giới. Cùng với sự gia tăng dân số và GDP, sẽ là khôn ngoan đối với các công ty trên khắp Đông Nam Á - cũng như trên toàn cầu - để xem xét cách họ có thể khai thác trong thị trường đang phát triển này.
Trong quá khứ, có rất ít chủng loại sản phẩm Hồi giáo. Theo truyền thống, phổ biến nhất là thực phẩm Halal và quần áo giản dị, và những dịp như Ramadan hoặc Aid ul Adha được coi là thời điểm tốt lành nhất để bán những sản phẩm này. Kể từ khi phong trào phi thực dân hóa sau Thế chiến II và sự di cư đáng kể của người Hồi giáo sang các nước phương Tây, thị trường mở rộng không chỉ ở các quốc gia Hồi giáo mà còn trên toàn thế giới. Ngày nay có vô số sáng kiến trong các ngành công nghiệp khác nhau từ khắp nơi trên thế giới. Danone và Coca-Cola ra mắt nước halal, Coca-Cola lần đầu tiên được phát hành ở Đông Nam Á, BRF đến từ Brazil khiến cả thế giới ngập tràn với món gà Sadia halal, Nhật Bản và Hàn Quốc cạnh tranh để thu hút khách du lịch Hồi giáo, và Kuwait Finance House đã thành lập các ngân hàng Hồi giáo ở châu Âu. Sở dĩ đây là những ví dụ điển hình là vì các công ty hiểu được nhu cầu và yêu cầu của đối tượng người Hồi giáo, mục tiêu của họ và đáp ứng cho họ một cách phù hợp.
Mặc dù có những cơ hội rất lớn, nhưng cũng có những thách thức mà các công ty Đông Nam Á cũng cần phải lưu ý. Những thách thức này xuất phát từ thực tế là thị trường Hồi giáo vô cùng đa dạng và việc nghiên cứu môi trường là điều cần thiết. Có hai trụ cột chính mà các nhà tiếp cận thị trường cần chú ý khi thâm nhập vào thị trường Hồi giáo: Điều quan trọng đầu tiên cần quan tâm là môi trường văn hóa xã hội. Hành vi của người tiêu dùng sẽ hoàn toàn khác nhau tùy theo thái độ so với thứ bậc, sự khiêm tốn và chấp nhận rủi ro.
Do đó, các nhà tiếp thị cần phải suy nghĩ cẩn thận về việc sử dụng các yếu tố năng động của văn hóa như nghệ thuật hoặc các tiêu chuẩn về cái đẹp trong quảng cáo.
Ngoài ra, trong khi trước đây người ta thường coi một quốc gia là một thị trường, thì điều này không còn xảy ra nữa và là một điểm quan trọng khi xây dựng kế hoạch tiếp thị. Ví dụ, mô hình tiêu dùng và sự chú ý đến việc chứng nhận các sản phẩm halal là khác nhau ở các thành phố như Kelantan và Aceh, thành trì của chủ nghĩa bảo thủ Hồi giáo ở Malaysia và Indonesia, so với Kuala Lumpur và Jakarta.
Thứ hai, hiểu biết về môi trường chính trị - luật pháp là điều tối quan trọng. Các nhà tiếp cận thị trường phải tự làm quen với điều này vì việc thực hiện luật Shariah sẽ khác nhau rất nhiều tùy theo trường phái luật học trong thị trường đó. Ví dụ, ở Đông Nam Á trường phái Shafi’i chiếm ưu thế, trong khi trường phái Hanbali được tìm thấy ở Ả Rập Xê Út. Do đó, một số sản phẩm và dịch vụ được cung cấp ở Malaysia, chẳng hạn như nước halal hoặc dừa halal, sẽ không được cung cấp ở Ả-rập Xê-út.
Cơ hội cho Đông Nam Á
Với những cơ hội còn ở phía trước, câu hỏi đặt ra là: Khu vực nào bắt nhịp tốt nhất để thu lợi nhuận từ xu hướng này? Theo quan sát của các nhà phân tích, Đông Nam Á là khu vực nổi lên có đủ lực hấp dẫn để dẫn đầu thế giới Hồi giáo. Malaysia và Indonesia luôn là đối thủ của nhau khi nói đến thực phẩm halal, và dự kiến cuộc cạnh tranh này sẽ tiếp tục trong vài năm tới. Malaysia đã dẫn đầu vì thị trường phức tạp và quy trình chứng nhận nổi tiếng thế giới, điều này đã thu hút các công ty như Nestlé và BRF từ Brazil, nước bán thịt halal lớn nhất trên thế giới. Mặt khác, Indonesia cũng thu hút những người khổng lồ như Unilever, công ty đã thành lập Trung tâm của người Hồi giáo làm trung tâm halal thế giới cho công ty.
Các thị trường Đông Nam Á khác đang dần bắt kịp và đáp ứng nhu cầu. Ví dụ, Singapore có một thị trường Hồi giáo đang bùng nổ. Có rất nhiều lựa chọn ăn uống halal ở quốc gia này, bao gồm những gã khổng lồ về thức ăn nhanh như McDonald’s, KFC và Pizza Hut, cũng như các quán ăn halal trong các khu ẩm thực. Chưa kể, trong khi Singapore là quốc gia có thiểu số người theo đạo Hồi, thì Singapore lại có lựa chọn thân thiện với người Hồi giáo lớn nhất trên thế giới, kể từ đồ ăn halal cho đến tổ chức lễ Hajj. Các quốc gia khác có dân số thiểu số theo đạo có thể học theo mô hình của Singapore để tận dụng cơ hội trong không gian thị trường Hồi giáo này.
Covid-19 đã tấn công tất cả các quốc gia theo các chiều kích khác nhau. Trong khi triển vọng kinh tế sẽ mất thời gian để phục hồi, tiêu dùng sẽ tăng trở lại và các nhà tiếp cận thị trường có cơ hội ngay từ bây giờ để chuẩn bị cho sự phục hồi của nền kinh tế và hình thành các chiến lược sớm hơn. Đối với mục tiêu tiếp cận và khai thác tiềm năng của thị trường Hồi giáo, điều quan trọng là các doanh nghiệp phải nhận ra sự khác biệt lớn trong cộng đồng và hiểu môi trường văn hóa xã hội và chính trị - luật pháp của đối tượng mục tiêu để thực sự thành công.
Duy Hưng
Nguồn Báo Công Thương