''Gói Geneva'' khẳng định tầm quan trọng lịch sử của hệ thống thương mại đa phương, nhấn mạnh vai trò quan trọng của WTO đối với các nền kinh tế đang phát triển.
Đối với các nền kinh tế đang phát triển, trước khi Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) diễn ra, Tổng giám đốc WTO OkonjoIweala, đã đưa ra năm sản phẩm khả thi cho MC12. Đó là: an ninh lương thực và nông nghiệp; hiệp định trợ cấp nghề cá; phản ứng của WTO đối với các trường hợp khẩn cấp, bao gồm việc từ bỏ các yêu cầu nhất định liên quan đến việc cấp phép bắt buộc đối với vắc xin Covid-19; quyết định về việc gia hạn hoặc chấm dứt lệnh cấm áp dụng thuế hải quan đối với đường truyền điện tử hiện nay; và cải cách WTO. WTO đã coi kết quả của MC12 là thành công và đã đảm bảo các kết quả đàm phán đa phương về một số vấn đề thương mại quan trọng.
“Gói Geneva” khẳng định tầm quan trọng lịch sử của hệ thống thương mại đa phương và nhấn mạnh vai trò quan trọng của WTO trong việc giải quyết các vấn đề cấp bách nhất của thế giới, đặc biệt là vào thời điểm mà các giải pháp toàn cầu là quan trọng. Đối với các nước kém phát triển (LDCs) và các nước đang phát triển, gói Geneva là một túi hỗn hợp các kết quả. MC12 là một thành công, vì nhiều cuộc họp cấp bộ trưởng trước đây đã không ký kết được bất kỳ thỏa thuận quan trọng nào. Bất chấp các thỏa thuận về một số sáng kiến thương mại quan trọng của 164 thành viên của WTO, tuyên bố MC12 đưa ra kết quả bị tổn hại trên một số lĩnh vực. An ninh lương thực và nông nghiệp đã và đang là chương trình nghị sự hàng đầu của các nước LDCs và các nước đang phát triển, đặc biệt là trong bối cảnh giá lương thực cao.
Hơn 80 quốc gia đang phát triển đang cố gắng đảm bảo một giải pháp lâu dài cho vấn đề dự trữ công để bảo vệ quyền lợi của nông dân và để mở rộng các chương trình an ninh lương thực bằng cách hỗ trợ cao hơn cho nông dân. Các nước phát triển muốn đưa vấn đề này vào MC13. Tuyên bố MC12 nêu rõ các thành viên WTO nhận thấy nhu cầu dự trữ lương thực đầy đủ có thể góp phần đảm bảo an ninh lương thực trong nước và khuyến khích các thành viên WTO giải phóng thặng dư hiện có trên thị trường quốc tế, tuân theo các quy định của WTO. Các nước nghèo, vốn đang bị ảnh hưởng không đáng kể bởi việc tăng giá lương thực, dự kiến sẽ được hưởng lợi từ biện pháp này.
Một kết quả quan trọng khác của MC12 là thỏa thuận về thủy sản. Thỏa thuận này đã được đàm phán trong khoảng hai thập kỷ qua. Mục tiêu của đàm phán về trợ cấp nghề cá là giảm và loại bỏ trợ cấp và các hoạt động đánh bắt khác dẫn đến tình trạng khai thác quá mức và đánh bắt quá mức. Hiệp định thừa nhận sự đối xử đặc biệt và khác biệt hiệu quả đối với các nước kém phát triển và các nước đang phát triển. Trong trường hợp trợ cấp cho một tàu hoặc nhà khai thác đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không được kiểm soát, hiệp định dành miễn trừ cho các nước LDC và các nước đang phát triển trong thời hạn hai năm trong các vùng đặc quyền kinh tế (EEZ).
Hơn nữa, trong trường hợp trợ cấp cho đánh bắt hoặc các hoạt động liên quan đến đánh bắt liên quan đến lượng hàng bị đánh bắt quá mức, các nước LDCs và các nước đang phát triển sẽ được miễn trừ trong thời hạn hai năm kể từ ngày gia nhập, để thực hiện hiệp định này. Tuy nhiên, trong giai đoạn đàm phán, đã có sự thiếu đồng thuận về trợ cấp thủy sản. Các nước đang phát triển yêu cầu thời gian chuyển tiếp kéo dài 25 năm đối với trợ cấp.
Việt Dũng
Nguồn Báo Công Thương