Mới đây tại TP.HCM, một cô gái 27 tuổi phải truyền albumin trong suốt hai năm để giải quyết hậu quả nhiễm độc do uống thuốc nam trị bệnh khớp.
Theo chia sẻ của bệnh nhân nữ, bệnh nhân phát hiện viêm cột sống dính khớp năm 2019, khám tại Bệnh viện Chợ Rẫy được bác sĩ kê toa thuốc điều trị. Tuy nhiên, sau đó cô chuyển sang uống thuốc nam vì nghĩ là "tốt hơn thuốc tây". Sau khoảng một tháng dùng thuốc nam, viêm cột sống dính khớp không cải thiện, cô bị tiêu chảy, mệt mỏi. "Người bán thuốc giải thích là dấu hiệu cơ thể xổ chất độc để hết bệnh nên tôi tiếp tục uống thêm ba tháng".
Tình trạng tiêu chảy ngày càng nặng nề, cơ thể bị phù, suy kiệt, không ăn uống được, bệnh nhân trở lại Bệnh viện Chợ Rẫy khám. Bác sĩ Khoa Nội Cơ Xương Khớp phát hiện đường ruột bệnh nhân bị loét rất nặng, nghi ngờ nhiễm độc, nên cùng bác sĩ Doãn Uyên Vy - chuyên gia chống độc, phụ trách Phòng khám Chống độc của Chợ Rẫy, hội chẩn.
Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị nhiễm độc kim loại nặng từ thuốc nam. Thời điểm đó, bệnh viện chưa có thuốc giải độc kim loại nặng. Bác sĩ yêu cầu bệnh nhân ngưng uống thuốc nam để cắt đứt nguồn độc. Bệnh nhân trải qua một năm điều trị, giải quyết được tình trạng viêm loét đường ruột, tuy nhiên độc kim loại để lại một di chứng khá nặng là mất protein qua đường ruột. Bệnh nhân buộc phải truyền albumin, truyền đạm mỗi ngày trong suốt hai năm, chi phí rất tốn kém trong khi kinh tế không khá giả.
Dùng thuốc nam không đúng cách có thể nhiễm độc nguy hiểm. Ảnh: An Mỹ/VnExpress.
"Nếu không truyền thì albumin tụt xuống rất thấp, chỉ số này ở người bình thường là 3.5 trong khi bệnh nhân này chỉ còn khoảng 1.2-1.5", bác sĩ Vy nói. Bệnh nhân truyền thuốc mỗi buổi sáng, ăn ngủ tốt hơn nhưng không thể làm việc được, hay mệt mỏi, chóng mặt mỗi khi vận động mạnh.
Sau ba ngày dùng thuốc giải độc, bệnh nhân hồi phục khỏe mạnh, không còn tình trạng mất protein qua đường ruột, chấm dứt việc phải truyền albumin, truyền đạm mỗi ngày. Bệnh nhân vừa đến viện tái khám, các chỉ số xét nghiệm đều tốt.
"Hơn hai tháng qua, tôi khỏe hơn, leo được cầu thang bình thường", bệnh nhân nói.
Bác sĩ Vy cũng thông tin thêm, thời gian gần đây bệnh viện đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị nhiễm độc nặng do dùng thuốc nam. Các ca bệnh nhập viện có các bệnh lý về suy gan cấp, gan to, ứ mật gây vàng da vàng mắt, da nổi sần sùi, sạm da, hay có ca bệnh bị tiêu chảy kéo dài gây viêm ruột mạn tính, làm mất đạm qua ruột. Bên cạnh đó, có những ca nặng hơn, tổn thương nhiều cơ quan khác nhau cùng lúc và những tình huống ảnh hưởng quá nặng trên tim, hệ hô hấp, có thể dẫn đến tử vong.
Trước đó, những bệnh nhân này đều có tiền căn khỏe mạnh hoặc không có bệnh liên quan đến các vấn đề trên, sau đó đột ngột xuất hiện các triệu chứng và diễn tiến nặng dần lên. Bệnh nhân đi khám, điều trị ở nhiều nơi nhưng không tìm ra nguyên nhân và bệnh cũng không thuyên giảm.
Theo ThS.BS Doãn Uyên Vy, Phụ trách Phòng khám Chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy, khi tiếp nhận và thăm khám cho các bệnh nhân, sau khi loại trừ các bệnh lý nội khoa thường gặp, các bác sĩ đã tìm ra nguyên nhân: Những bệnh nhân này đều có sử dụng thuốc đông y kéo dài với mục đích tăng cường sinh lý, bồi bổ sức khỏe, điều trị đau khớp hoặc ngăn ngừa đột quỵ…
Cũng theo ThS.BS Doãn Uyên Vy, trong 20 năm nay, đã có những bằng chứng của y văn thế giới ghi nhận thuốc nam có chứa các kim loại nặng và gây bệnh nhiễm độc nếu sử dụng thuốc kéo dài.
Do thuốc thường được tự pha chế thủ công, hoặc dù được đóng gói hiện đại thì liều lượng cũng thường không đồng đều ở các viên thuốc. Thậm chí, có những viên thuốc được bào chế chứa hàm lượng thạch tín, thủy ngân cao gấp 10 - 30 lần so với liều trong sách thuốc hướng dẫn.
Vì vậy, người bệnh sử dụng những loại thuốc nam lâu dài sẽ có nguy cơ bị bệnh nhiễm độc từ các kim loại nặng độc hại. Các kim loại này sẽ tích tụ dần dần, đến thời điểm biểu hiện triệu chứng đầy đủ và rõ thì bệnh nhân đã bị nhiễm độc ở mức trung bình. Khi bị nhiễm độc quá nặng có thể chuyển thành ngộ độc bán cấp và cấp tính, dẫn đến tử vong nhanh.
Do đó, khi sử dụng bất cứ loại thuốc gì một cách lâu dài để điều trị bệnh, nếu muốn biết mức độ an toàn của thuốc, biết được liệu mình có khả năng bị nhiễm độc, ngộ độc hay không, bệnh nhân có thể đến bệnh viện để được tư vấn, hướng dẫn cách sử dụng thuốc an toàn, đồng thời phòng tránh tình trạng nhiễm độc thuốc gây ra.
An Dương (T/h)
Nguồn Chất lượng Việt Nam