Theo Quyết định 01/2025 ngày 3/1/2025 của Thủ tướng Chính phủ bãi bỏ toàn bộ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg ngày 30/11/2010 về mức giá trị hàng hoá nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế, từ ngày 18/2/2025, các loại hàng hóa có giá trị dưới 1 triệu đồng khi gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh sẽ phải chịu thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng.
Áp thuế GTGT với hàng nhập khẩu dưới 1 triệu đồng, cơ hội nào cho nào cho hàng nội địa?
Động thái này không chỉ tác động đến các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử xuyên biên giới mà còn mở ra cơ hội mới cho hàng nội địa, vốn đang chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm giá rẻ nhập khẩu.
Theo thống kê, mỗi ngày có khoảng 4 - 5 triệu đơn hàng giá trị thấp được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki, Sendo. Những mặt hàng này chủ yếu là phụ kiện điện thoại, quần áo, mỹ phẩm, thực phẩm đóng gói, đồ dùng gia đình giá rẻ…
Với quy định mới, tất cả những mặt hàng này sẽ phải chịu thuế VAT (10%) và có thể thêm thuế nhập khẩu tùy loại sản phẩm (khoảng 5 - 30%). Điều này có nghĩa là giá sản phẩm nhập khẩu giá rẻ có thể tăng ít nhất 10 - 40% so với trước đây.
Ví dụ, một chiếc ốp điện thoại giá 50.000 đồng trước đây chỉ phải trả tiền hàng và phí ship. Từ 18/2, nếu áp dụng thuế VAT 10% và thuế nhập khẩu 5%, giá có thể lên tới 58.000 đồng hoặc hơn. Một bộ quần áo trẻ em giá 200.000 đồng, sau khi tính thêm thuế, có thể tăng lên 230.000 - 250.000 đồng tùy thuộc vào thuế suất nhập khẩu. Mức điều chỉnh này không quá lớn nhưng với những đơn hàng nhỏ lẻ, tổng chi phí có thể tăng đáng kể nếu người tiêu dùng không tính toán kỹ khi mua sắm.
Sự thay đổi này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhóm người tiêu dùng ưa chuộng hàng giá rẻ nhập khẩu, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người có thu nhập thấp – những người thường xuyên săn hàng trên các sàn thương mại điện tử.
Trước khi quy định này được ban hành, các đơn hàng nhập khẩu nhỏ lẻ có giá trị thấp thường được miễn thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng trong nước tiếp cận hàng hóa giá rẻ từ nước ngoài, đặc biệt là qua các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada hay Tiki. Tuy nhiên, điều này cũng vô tình đẩy các doanh nghiệp sản xuất trong nước vào thế khó, khi mà sản phẩm nội địa phải chịu đủ các loại thuế phí trong khi hàng ngoại lại được hưởng lợi thế cạnh tranh không công bằng.
Việc áp dụng thuế GTGT đối với các đơn hàng nhập khẩu nhỏ lẻ được kỳ vọng sẽ giúp tạo ra sân chơi công bằng hơn, từ đó thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển. Khi chi phí nhập khẩu tăng lên, giá thành sản phẩm ngoại nhập khó lòng duy trì mức "siêu rẻ" như trước, buộc người tiêu dùng phải cân nhắc lại giữa việc chọn mua hàng nhập hay quay về ủng hộ sản phẩm nội địa.
Đây chính là thời cơ vàng cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước. Để tận dụng tốt nhất cơ hội này, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa mẫu mã và đầu tư vào trải nghiệm khách hàng là điều tối quan trọng. Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng khắt khe hơn, không chỉ về giá cả mà còn ở chất lượng và dịch vụ hậu mãi. Những thương hiệu nào có thể đáp ứng tốt các yếu tố này sẽ nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường.
Bên cạnh đó, việc xây dựng chiến lược marketing hiệu quả cũng không thể bỏ qua. Tận dụng các kênh truyền thông xã hội, sàn thương mại điện tử nội địa và cả những chương trình khuyến mãi sáng tạo sẽ giúp hàng Việt ghi dấu ấn mạnh mẽ hơn trong lòng người tiêu dùng.
Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành cùng thách thức. Nếu doanh nghiệp trong nước không kịp thời nắm bắt, đầu tư bài bản và thích nghi nhanh chóng, thì lợi thế từ chính sách thuế mới sẽ chỉ là ngắn hạn. Thị trường vẫn luôn khốc liệt, và những doanh nghiệp nội địa cần chủ động hơn bao giờ hết để khẳng định vị thế của mình.
Chính sách áp thuế GTGT với hàng nhập khẩu giá trị thấp có thể coi là một bước đi chiến lược, không chỉ tăng nguồn thu ngân sách mà còn gián tiếp bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Nhưng để thực sự chuyển hóa cơ hội này thành động lực phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh và quan trọng nhất là sự đổi mới không ngừng từ chính các doanh nghiệp nội địa.
Tiến Hoàng /Kinh tế và Đồ uống