Những tháng đầu năm 2025 chứng kiến một cột mốc đáng chú ý của ngành cà phê Việt Nam khi giá xuất khẩu liên tục lập kỷ lục, đạt hơn 5.800 USD/tấn – mức cao nhất từ trước đến nay. Dù sản lượng xuất khẩu giảm, giá trị kim ngạch vẫn tăng mạnh, giúp Việt Nam củng cố vị thế trên bản đồ cà phê thế giới. Trước xu hướng này, ngành cà phê Việt Nam đứng trước cơ hội lớn để bứt phá, mở rộng thị trường và nâng cao giá trị sản phẩm.
Giá cà phê xuất khẩu đạt đỉnh kỷ lục
Những tháng đầu năm 2025 chứng kiến mức giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam tăng vọt, thiết lập những kỷ lục mới. Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, trong 2,5 tháng đầu năm, giá cà phê xuất khẩu bình quân đạt 5.614 USD/tấn, tăng 73% so với mức 3.228 USD/tấn của cùng kỳ năm 2024. Đến giữa tháng 3, con số này tiếp tục chạm ngưỡng 5.803 USD/tấn, cao hơn 74,5% so với cùng kỳ năm trước. So với những năm trước, mức giá hiện tại đang cao hơn đáng kể. Trong năm 2024, giá cà phê xuất khẩu bình quân của Việt Nam đạt 4.177 USD/tấn, đã là mức cao kỷ lục vào thời điểm đó. Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng của năm 2025, giá cà phê đã tiếp tục vượt xa, đánh dấu một giai đoạn tăng trưởng đột phá của ngành.
Mặc dù sản lượng xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong 2,5 tháng đầu năm 2025 chỉ đạt 406.637 tấn, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước, nhưng nhờ giá tăng cao, tổng kim ngạch xuất khẩu lại đạt 2,28 tỷ USD, tăng mạnh 41% so với mức 1,6 tỷ USD của năm 2024. Xu hướng này tiếp tục thể hiện rõ trong 15 ngày đầu tháng 3/2025, khi sản lượng xuất khẩu chỉ đạt 93.898 tấn, giảm 7,4% so với cùng kỳ năm trước, nhưng tổng kim ngạch lại tăng 54,2%, đạt 545 triệu USD. Điều này cho thấy dù sản lượng xuất khẩu có xu hướng giảm, nhưng giá cao đã giúp Việt Nam duy trì mức doanh thu tích cực, khẳng định lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thị trường cà phê toàn cầu đang khan hiếm nguồn cung.
Bên cạnh mức giá kỷ lục, thị trường xuất khẩu cà phê của Việt Nam cũng trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Hiện tại, Việt Nam đang xuất khẩu cà phê đến 36 thị trường chính, trong đó nhiều thị trường lớn ghi nhận mức tăng trưởng mạnh về kim ngạch. Đức tiếp tục là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam với giá trị 278 triệu USD, tăng 79% so với cùng kỳ năm trước. Italy xếp thứ hai với 171 triệu USD, tăng 31%. Nhật Bản, Hoa Kỳ và Tây Ban Nha cũng ghi nhận mức tăng trưởng lần lượt 56%, 53% và 29%, đưa tổng kim ngạch xuất khẩu sang 5 thị trường này trong 2 tháng đầu năm 2025 lên 815 triệu USD, chiếm 37% tổng giá trị xuất khẩu cà phê của Việt Nam.
Ngoài ra, một số thị trường mới nổi cũng có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ. Xuất khẩu cà phê sang Nam Phi tăng đột biến 5.166%, từ 0,15 triệu USD lên 7,9 triệu USD, trong khi Mexico cũng ghi nhận mức tăng 2.147%, đạt 26,2 triệu USD. Ở châu Âu, kim ngạch xuất khẩu sang Pháp tăng 174% lên 29,4 triệu USD, Ba Lan tăng 213% lên 33,7 triệu USD. Ở khu vực Đông Nam Á, Malaysia, Thái Lan, Anh và Algeria đều ghi nhận mức tăng từ 60% đến 100%. Đáng chú ý, xuất khẩu cà phê sang Lào tăng 100%, Campuchia tăng 168%, trong khi Myanmar, Singapore và Indonesia lại có dấu hiệu sụt giảm.
Những yếu tố thúc đẩy giá cà phê tăng cao
Giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam liên tục lập kỷ lục trong những tháng đầu năm 2025, phản ánh sự biến động mạnh của thị trường cà phê toàn cầu. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đà tăng giá mạnh mẽ này là sự sụt giảm nguồn cung từ hai quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới là Brazil và Việt Nam. Theo báo cáo của Hiệp hội Xuất khẩu Cà phê Brazil (Cecafe), sản lượng xuất khẩu cà phê nhân của Brazil trong tháng 2/2025 giảm 12% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt 3 triệu bao. Trước đó, cơ quan dự báo mùa vụ Brazil (Conab) cũng nhận định sản lượng cà phê năm 2025/26 của nước này có thể giảm 4,4%, xuống mức thấp nhất trong ba năm do ảnh hưởng từ hiện tượng El Niño. Lượng mưa thấp kéo dài từ tháng 4 năm ngoái đã khiến năng suất cà phê Brazil giảm sút đáng kể.
Tại Việt Nam, nguồn cung cũng chịu tác động tiêu cực từ điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Báo cáo của cơ quan dự báo thời tiết tại Đắk Lắk cho thấy khu vực Tây Nguyên – vùng trồng cà phê chủ lực của Việt Nam – sẽ tiếp tục đối mặt với tình trạng nắng nóng và lượng mưa giảm trong giai đoạn cuối tháng 3/2025. Điều này làm dấy lên lo ngại về sự suy giảm sản lượng, dẫn đến việc giá cà phê tiếp tục duy trì ở mức cao.
Không chỉ nguồn cung, nhu cầu tiêu thụ cà phê trên thế giới cũng đang tăng mạnh, đặc biệt tại các thị trường châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á. Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), giá cà phê thế giới năm 2024 đã tăng 38,8% so với mức trung bình của năm 2023, chủ yếu do sự thiếu hụt nguồn cung từ các nước sản xuất lớn. Tổ chức này cũng dự báo nếu xu hướng này tiếp tục, giá cà phê có thể còn tăng mạnh hơn trong năm 2025. Tại Hoa Kỳ, dù chưa có động thái tăng thuế đối với cà phê nhập khẩu từ các nước châu Mỹ, nhưng những lo ngại về chính sách thương mại mới đã khiến các doanh nghiệp cà phê tại Bắc Mỹ phải điều chỉnh chiến lược để thích ứng với những thay đổi có thể xảy ra.
Bên cạnh yếu tố cung – cầu, thị trường cà phê còn chịu tác động từ hoạt động đầu cơ trên các sàn giao dịch hàng hóa. Trên sàn New York, giá cà phê arabica kỳ hạn tháng 5/2025 đã đạt mức 391,40 cent/pound (tương đương 8.630 USD/tấn), cao nhất từ trước đến nay. Trong khi đó, giá cà phê robusta trên sàn London cũng tăng mạnh lên 5.515 USD/tấn. Việc dòng vốn đầu tư đổ vào thị trường cà phê trong bối cảnh lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao đã góp phần đẩy giá cà phê lên mức kỷ lục.
Sự kết hợp của nhiều yếu tố, từ nguồn cung sụt giảm, nhu cầu tiêu thụ mạnh, điều kiện thời tiết bất lợi cho đến hoạt động đầu cơ trên thị trường, đã khiến giá cà phê liên tục leo thang. Xu hướng này dự kiến sẽ còn kéo dài trong thời gian tới, mang lại cơ hội lớn cho ngành cà phê Việt Nam nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức về việc đảm bảo nguồn cung bền vững.
Giá cà phê tăng cao mở ra cơ hội lớn cho ngành cà phê Việt Nam khi giá trị xuất khẩu được đẩy lên mức kỷ lục. Các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa lợi nhuận, mở rộng thị trường và nâng cao vị thế trên bản đồ cà phê thế giới. Ngoài ra, xu hướng tiêu dùng cà phê chất lượng cao và bền vững giúp Việt Nam thúc đẩy mô hình sản xuất xanh, gia tăng giá trị cho hạt cà phê.
Mai Hương /Kinh tế và Đồ uống