Năm 2024 đánh dấu bước tiến lớn của xuất khẩu Việt Nam với nhiều ngành hàng chủ lực vượt kế hoạch trước thời hạn, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu cả nước hướng đến mục tiêu 800 tỷ USD. Sự phục hồi của các thị trường lớn cùng những lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang tạo động lực mạnh mẽ cho doanh nghiệp Việt chinh phục những đỉnh cao mới.
Kim ngạch xuất khẩu bứt phá, nhiều ngành hàng cán đích sớm
Theo Bộ Công Thương, trong 10 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 647,8 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm trước. Xuất siêu đạt mức kỷ lục 23,3 tỷ USD, phản ánh sự tăng trưởng vượt bậc của các ngành hàng xuất khẩu. Đặc biệt, một số lĩnh vực đã sớm cán đích và vượt xa kỳ vọng cả năm.
Rau quả: Xuất khẩu rau quả đạt 6,4 tỷ USD trong 10 tháng, tăng hơn 31% so với cùng kỳ, vượt xa kỷ lục 5,7 tỷ USD của năm 2023. Với mục tiêu cả năm từ 6-6,5 tỷ USD, ngành rau quả tự tin chinh phục mốc 7 tỷ USD, lần đầu tiên ghi danh vào nhóm ngành có kim ngạch cao nhất. Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất với 4,2 tỷ USD, chiếm gần 47% tổng kim ngạch rau quả.
Cà phê: Mang về hơn 4,6 tỷ USD, tăng gần 40% so với năm 2023. Dự báo cả năm có thể đạt 5,5 tỷ USD, lập kỷ lục mới trong ngành xuất khẩu cà phê.
Hồ tiêu: Đạt 1,1 tỷ USD trong 10 tháng, vượt mục tiêu cả năm và tăng 48% so với cùng kỳ.
Các ngành công nghiệp chủ lực như điện tử, dệt may, da giày cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Xuất khẩu điện tử, máy tính và linh kiện dẫn đầu với 58,7 tỷ USD, tăng 26,1%. Ngành dệt may đạt 3,2 tỷ USD (tăng 25%), giày dép 2 tỷ USD (tăng 16%).
Động lực tăng trưởng: Thị trường lớn phục hồi và FTA
Sự tăng trưởng mạnh mẽ đến từ việc tận dụng các cơ hội thị trường, đặc biệt tại Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc. Nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường này dần phục hồi khi lạm phát hạ nhiệt, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam chiếm lĩnh thị phần.
Các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới tiếp tục là “bệ phóng” quan trọng. Doanh nghiệp Việt không chỉ tăng kim ngạch mà còn mở rộng sang các thị trường mới. Đặc biệt, việc chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu giúp khối doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam gia tăng xuất khẩu, góp phần giữ vững tốc độ tăng trưởng.
Thách thức và giải pháp duy trì đà tăng trưởng
Dù xuất khẩu đang trên đà phát triển mạnh mẽ, nhưng vẫn đối mặt với nhiều rủi ro như xung đột địa chính trị, chi phí vận tải biển cao và nguy cơ phòng vệ thương mại từ các nước nhập khẩu. PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh: “Để duy trì đà tăng trưởng, ngành sản xuất trong nước cần nâng cao năng lực tự chủ nguyên liệu, tỉnh táo trong quản lý nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, tránh bị lợi dụng.”
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, từ nay đến cuối năm, Bộ sẽ tập trung:
Đẩy mạnh khai thác FTA: Hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các hiệp định đã ký kết, mở rộng thị trường xuất khẩu.
Tăng cường xuất khẩu chính ngạch: Kết hợp xây dựng thương hiệu sản phẩm, hướng tới phát triển bền vững.
Hoàn thiện thể chế phòng vệ thương mại: Bảo vệ doanh nghiệp nội địa trước nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại từ nước ngoài.
Với những kết quả đạt được, năm 2024 được kỳ vọng là cột mốc lịch sử khi kim ngạch xuất khẩu Việt Nam lần đầu chạm ngưỡng 800 tỷ USD. Đây không chỉ là thành quả từ nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp mà còn là minh chứng cho vị thế ngày càng vững chắc của Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu.
Hương Nguyễn /Kinh tế và Đồ uống