Khi sức mua nội địa bứt phá, tín dụng tiêu dùng trở lại ''đường đua'', tạo nhịp sôi động mới cho hệ thống tài chính dịp cuối năm.
Sức mua nội địa đang phục hồi mạnh mẽ
Sau giai đoạn trầm lắng bởi biến động kinh tế và sức cầu suy yếu, thị trường tiêu dùng Việt Nam đang lấy lại "nhịp thở". Theo Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng năm 2025 ước đạt 5,77 triệu tỷ đồng, tăng 9,3% so với cùng kỳ năm trước. Dù chịu ảnh hưởng từ thiên tai và mưa lũ tại một số địa phương, mức tăng này vẫn cho thấy sức mua nội địa đang phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt khi bước vào mùa cao điểm cuối năm và Tết Nguyên đán sắp tới.
Đà hồi sinh của tiêu dùng không chỉ tiếp sức cho ngành bán lẻ mà còn “thổi lửa” cho mảng tín dụng tiêu dùng, lĩnh vực vốn từng chững lại trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Hiện, dư nợ cho vay tiêu dùng vào khoảng 3 triệu tỷ đồng, chiếm hơn 20% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế. Con số này, theo giới chuyên môn, vẫn còn nhiều dư địa để mở rộng khi nhu cầu vay vốn cho tiêu dùng, sửa chữa nhà cửa, mua sắm phương tiện, học tập, du lịch… đang gia tăng rõ nét.
Các chuyên gia tài chính nhận định, nhu cầu vay tiêu dùng cuối năm 2025 và năm tiếp theo sẽ tăng trở lại nhờ nền kinh tế khởi sắc. “Thị trường tín dụng tiêu dùng đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới”, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, nhận định. Đồng thời, ông cho rằng, sức cầu nội địa cùng các gói hỗ trợ chính sách sẽ tạo xung lực quan trọng cho các tổ chức tín dụng.
Hiện, dư nợ cho vay tiêu dùng khoảng 3 triệu tỷ đồng, chiếm hơn 20% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế. Ảnh: Duy Minh
Trên thực tế, sau giai đoạn tái cơ cấu và sàng lọc phân khúc khách hàng, nhiều công ty tài chính và ngân hàng thương mại đã ghi nhận kết quả tích cực. Báo cáo quý III/2025 của VPBank cho thấy, lợi nhuận hợp nhất đạt hơn 20.395 tỷ đồng, tăng 47% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, FE Credit là công ty tài chính tiêu dùng trực thuộc đã phục hồi ấn tượng khi lợi nhuận 9 tháng tương đương kết quả cả năm 2024. Đại diện FE Credit cho biết, kết quả này đến từ việc tập trung vào khách hàng chất lượng, tăng cường thu hồi nợ và tinh chỉnh bộ máy hoạt động.
Không chỉ FE Credit, HD SAISON (thuộc HDBank) cũng ghi dấu ấn mạnh khi đạt lợi nhuận 1.100 tỷ đồng, tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) lên tới 24,4%. Trong khi đó, HDBank ghi nhận tổng lợi nhuận trước thuế hợp nhất 9 tháng đạt 14.803 tỷ đồng, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước.
Cùng chiều hướng tích cực, Công ty Tài chính Cổ phần Tín Việt (TIN) đạt lợi nhuận sau thuế 369 tỷ đồng, tăng tới hơn 1.100%. Tương tự, Công ty Tài chính Cổ phần Điện lực đạt lợi nhuận trước thuế 904,5 tỷ đồng, tăng gần 68%... Những con số này phản ánh một "bức tranh hồi sinh" mạnh mẽ của mảng tài chính tiêu dùng, lĩnh vực từng chịu sức ép nợ xấu và chi phí vốn cao.
Giới phân tích cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8,3 - 8,5% trong năm nay cùng hàng loạt chính sách kích cầu, sức mua tăng và niềm tin tiêu dùng cải thiện, thị trường tín dụng tiêu dùng sẽ tiếp tục khởi sắc.
Đặc biệt, mới đây, Chính phủ đã có Công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp phối hợp triển khai mạnh mẽ các giải pháp phát triển thị trường trong nước, trong đó nhấn mạnh cung cấp các gói tín dụng hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng với điều kiện vay thuận lợi.
Song song, nhiều chương trình kích cầu quy mô lớn cũng đã, đang và sẽ được triển khai như: Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025, Chương trình Khuyến mại tập trung quốc gia 2025, cùng hàng loạt ưu đãi từ các hệ thống bán lẻ và doanh nghiệp sản xuất. Không khí mua sắm cuối năm được dự báo sẽ sôi động hơn, kéo theo nhu cầu vay tiêu dùng tăng tốc, mở ra “mùa vàng” cho các tổ chức tín dụng.
Không khí mua sắm cuối năm được dự báo sẽ sôi động hơn, kéo theo nhu cầu vay tiêu dùng tăng tốc. Ảnh: Tuấn Nguyễn
Mở rộng khả năng tiếp cận tín dụng tiêu dùng
Đón đầu cơ hội này, các ngân hàng thương mại đã nhanh chóng tung ra các gói tín dụng tiêu dùng ưu đãi, lãi suất thấp, điều kiện linh hoạt. Theo đó, Agribank, Vietcombank, BIDV, VietinBank, VPBank, SHB, VIB… đồng loạt triển khai chương trình vay phục vụ đời sống, tiêu dùng, mua nhà, mua xe, học tập, kinh doanh cá nhân.
Cụ thể hơn, VIB tiếp tục mở rộng tín dụng có chọn lọc, tập trung vào các sản phẩm cốt lõi như vay mua nhà, xe và vay kinh doanh cá nhân, hướng đến nhóm khách hàng có tài sản đảm bảo tốt, hồ sơ pháp lý minh bạch. Trong khi đó, FE Credit triển khai gói tín dụng giảm đến 50% lãi suất từ 30/10 đến hết tháng 11/2025 nhằm hỗ trợ người dân tại các tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt như Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn và Cao Bằng.
Đại diện FE Credit cho biết, chương trình không chỉ nhằm hỗ trợ tài chính trước mắt mà còn tạo nền tảng phục hồi bền vững cho người dân vùng thiên tai. “Công ty kỳ vọng, gói tín dụng với lãi suất ưu đãi sẽ giúp bà con sửa chữa nhà cửa, mua sắm nhu yếu phẩm và ổn định cuộc sống sau thiên tai”, vị này chia sẻ.
Cùng với nỗ lực từ các tổ chức tín dụng, công ty tài chính, Ngân hàng Nhà nước cũng đang hoàn thiện khung pháp lý nhằm mở rộng khả năng tiếp cận tín dụng cho người dân. Theo dự thảo sửa đổi Thông tư 43/2016/TT-NHNN và Thông tư 18/2019/TT-NHNN, Ngân hàng Nhà nước đề xuất nâng hạn mức tổng dư nợ cho vay tiêu dùng của một khách hàng tại công ty tài chính từ 100 triệu đồng lên 400 triệu đồng. Đây được xem là bước đi phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế, xã hội và mức sống của người dân hiện nay.
Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cũng lưu ý, cần kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng khi mở rộng quy mô cho vay. TS. Nguyễn Quốc Hùng, nhấn mạnh: “Cho vay phải có mục đích rõ ràng, có căn cứ chứng minh. Không thể chấp nhận việc cho vay mà không kiểm soát được mục đích sử dụng vốn”.
Ông cũng cảnh báo, việc nâng tỷ lệ giải ngân trực tiếp cho các khoản vay không có tài sản đảm bảo tiềm ẩn rủi ro gian lận hoặc sai mục đích. Vì vậy, các công ty tài chính cần tuyệt đối tuân thủ quy định pháp luật khi ban hành quy chế nghiệp vụ. “Nếu làm sai, dù 10 - 15 năm sau vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm. Quan trọng nhất là phải bảo vệ cán bộ của mình bằng cách làm đúng”, ông Hùng nhấn mạnh.
Từ định hướng của cơ quan quản lý và nỗ lực tự làm mới mình của các tổ chức tín dụng, thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đang cho thấy sức bật đáng kể. Khi sức mua hồi sinh, tín dụng tiêu dùng không chỉ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn trở thành “cầu nối” quan trọng giữa hệ thống ngân hàng và người dân, giúp dòng vốn hợp pháp chảy đúng hướng, nuôi dưỡng tiêu dùng nội địa, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.
Hiện, Việt Nam có 16 công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép hoạt động. Trong đó, phải kể đến các tên tuổi như: FE Credit, HD Saison, Mcredit, Home Credit, VietCredit, Lotte Finance, EVN Finance, TNEX, Mirae Asset...
Ngân Thương /Báo Công Thương