Ngày 17/10, tiếp tục Chương trình Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận và biểu quyết thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, thời điểm quyết toán vào quý I/2027.
Đây được xem là bước điều chỉnh quan trọng nhằm bảo đảm công bằng, hợp lý trong chính sách thuế, phù hợp với biến động kinh tế, xã hội và đời sống của người dân.
Đánh giá về chính sách này, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn Thuế Trọng Tín, cho rằng việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là hoàn toàn cần thiết và hợp lý. “Người nộp thuế, đặc biệt là người làm công ăn lương, đã phải chịu ‘thiệt thòi’ quá lâu.
Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay không còn phản ánh đúng chi phí sinh hoạt thực tế. Việc tăng lên 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc là phù hợp trong bối cảnh giá cả, sinh hoạt đều tăng cao,” ông Được nói.
Theo ông, chính sách giảm trừ gia cảnh cần đảm bảo sự công bằng giữa các nhóm thu nhập và phải được điều chỉnh linh hoạt hơn theo biến động của chỉ số giá tiêu dùng hoặc các chỉ tiêu kinh tế xã hội khác.
Ông cho rằng quy định hiện nay chỉ điều chỉnh khi CPI tăng 20% trở lên là không còn phù hợp. “Nên giao Chính phủ chủ động điều chỉnh khi CPI biến động 5–10%, để chính sách kịp thời và sát thực tế hơn,” ông Được đề xuất.
Nhiều người dân và người lao động cũng bày tỏ sự đồng tình với chủ trương điều chỉnh này. Chị Nguyễn Thị Thu, nhân viên văn phòng tại Hà Nội, chia sẻ rằng với mức sống hiện nay, 11 triệu đồng/tháng chỉ đủ trang trải các chi phí cơ bản. Nếu được nâng lên 15,5 triệu đồng thì sẽ hợp lý hơn, giúp người lao động có thêm dư địa chi tiêu, tích lũy.
Anh Hồ Nhật Tùng, kỹ sư công nghệ thông tin ở TP Hồ Chí Minh, cho rằng chính sách điều chỉnh là tích cực nhưng cần có cơ chế cập nhật định kỳ, thay vì 5, 7 năm mới thay đổi một lần. “Giá cả leo thang từng năm, nếu giữ nguyên mức giảm trừ cũ, người lao động sẽ chịu thiệt,” anh nói.
Ở góc độ người làm công ăn lương, chị Nguyễn Thị Hoa, giáo viên tiểu học tại Thanh Hóa cho rằng việc điều chỉnh mức giảm trừ là “rất đáng mong đợi”.
“Thu nhập của chúng tôi khoảng 12–13 triệu đồng/tháng, trong khi chi phí sinh hoạt, học hành của con cái tăng nhanh. Mức giảm trừ hiện tại không còn phù hợp, nên việc nâng lên sẽ giúp đỡ rất nhiều cho các gia đình có con nhỏ,” chị Mai chia sẻ.
Tại khu vực doanh nghiệp tư nhân, anh Bùi Quang Huy, nhân viên kỹ thuật ở một công ty cơ khí tại Bắc Giang, bày tỏ: “Mỗi tháng, tôi phải chi gần 4 triệu tiền thuê nhà, chưa kể điện nước, xăng xe, ăn uống. Nếu được giảm trừ cao hơn, phần thuế phải nộp sẽ nhẹ đi, giúp tôi có thêm khoản tiết kiệm cho gia đình.”
Về lo ngại nguồn thu ngân sách giảm khi nâng mức giảm trừ gia cảnh, ông Nguyễn Văn Được cho rằng không nên quá lo ngại, bởi có thể bù đắp bằng việc mở rộng cơ sở thuế và chống thất thu.
Theo ông Nguyễn Văn Được, chúng ta có thể tăng thu từ bất động sản, thương mại điện tử, hay chuyển giá của doanh nghiệp. Quan trọng hơn là nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài, không tận thu.
Khi người dân bớt áp lực, họ chi tiêu, đầu tư nhiều hơn, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tăng thu bền vững cho ngân sách.
Theo các chuyên gia, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh không chỉ giúp “khoan sức dân” mà còn là bước chuyển quan trọng trong cải cách chính sách thuế thu nhập cá nhân.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết trong bối cảnh giá cả, chi phí sinh hoạt và thu nhập của người dân đều tăng đáng kể so với thời điểm năm 2020. Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội hai phương án điều chỉnh.
Theo phương án 1, mức giảm trừ được điều chỉnh theo tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) với mức biến động lũy kế 21,24%.
Khi đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế sẽ tăng từ 11 triệu đồng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng, còn mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng lên 5,3 triệu đồng/tháng. Việc áp dụng phương án này dự kiến làm ngân sách nhà nước giảm khoảng 12.000 tỷ đồng mỗi năm.
Phương án 2 được xây dựng dựa trên tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người, dự kiến tăng khoảng 40-42% trong giai đoạn 2020–2025.
Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế sẽ là 15,5 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Khi thực hiện phương án này, ngân sách nhà nước có thể giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu hiện hành.
Qua thảo luận, đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính Quốc hội đều đồng thuận lựa chọn phương án 2, coi đây là hướng điều chỉnh phù hợp hơn với thực tế thu nhập và sức mua của người dân hiện nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất thông qua Nghị quyết theo đề xuất của Chính phủ, đồng thời đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung những nội dung phù hợp để phục vụ quá trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân trong thời gian tới.
Thùy Dương/TTXVN
Doanh Nhân Việt Nam