Giá cước vận tải container giao ngay từ châu Á tiếp tục đà giảm, dù thị trường vận tải vẫn đang đối diện với tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở bờ Đông Hoa Kỳ. Cuộc đình công của Hiệp hội Lao động Quốc tế (ILA) đã gây ra tình trạng tắc nghẽn cục bộ, nhưng các chuyên gia nhận định rằng điều này sẽ không có tác động lớn đến giá cước trong dài hạn. Vậy đâu là nguyên nhân chính đằng sau sự sụt giảm này và tương lai của thị trường vận tải container sẽ ra sao?
Giá cước vận tải container giao ngay từ châu Á tiếp tục đà giảm, dù thị trường vận tải vẫn đang đối diện với tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở bờ Đông Hoa Kỳ
Tình trạng giá cước và ảnh hưởng của cuộc đình công
Theo các chuyên gia trong ngành, giá cước vận tải container từ châu Á sang Hoa Kỳ và châu Âu đã giảm mạnh so với mức đỉnh vào mùa hè năm 2023. Mặc dù tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở bờ Đông và bờ Vịnh Hoa Kỳ sau cuộc đình công kéo dài ba ngày của ILA vẫn chưa được giải quyết triệt để, giá cước vận tải giao ngay vẫn giảm hơn 30% so với mức cao nhất vào tháng 7. Các nhà phân tích cho rằng nguyên nhân chủ yếu đến từ nhu cầu hàng hóa suy giảm theo mùa và việc các hãng vận tải chưa áp dụng các khoản phụ phí bổ sung dự kiến.
Ảnh hưởng của đình công và tình trạng tồn đọng hàng hóa
Cuộc đình công kéo dài ba ngày của các thành viên ILA đã khiến khoảng 70 tàu bị kẹt tại các cảng ở khu vực bờ Đông và bờ Vịnh Hoa Kỳ. Điều này tạo ra sự tồn đọng hàng hóa đáng kể và gây khó khăn cho quá trình bốc dỡ hàng tại các cảng. Tuy nhiên, ước tính của các chuyên gia về thời gian giải quyết tồn đọng dao động từ vài ngày đến hai hoặc ba tuần. Điều đáng chú ý là dù tồn đọng hàng hóa, tình trạng này dường như không có ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng giảm giá cước vận tải trong ngắn hạn.
Theo Judah Levine, nhà phân tích chính của Freightos, giá cước vận tải biển từ châu Á đến cả hai bờ Hoa Kỳ đã giảm từ trước khi cuộc đình công diễn ra và tiếp tục giảm trong suốt thời gian đóng cửa cảng. Levine nhận định rằng, với cuộc đình công đã kết thúc và nhu cầu cao điểm đã qua, giá cước container sẽ tiếp tục giảm thêm khi lượng hàng hóa theo mùa giảm giữa giai đoạn cao điểm cuối năm và Tết Nguyên đán.
Một trong những biện pháp mà các hãng vận tải biển thực hiện nhằm ứng phó với tình trạng giảm nhu cầu hàng hóa là tăng số lượng chuyến đi trống trên các tuyến vận tải Đông-Tây
Sự điều chỉnh từ các hãng vận tải biển
Trước những ảnh hưởng của đình công, một số hãng vận tải biển đã thông báo sẽ áp dụng phụ phí dao động từ 1.000 đến 4.500 USD cho mỗi container 40 feet. Tuy nhiên, do các phụ phí này chỉ có hiệu lực từ giữa tháng 10 hoặc muộn hơn, chúng chưa kịp tác động đến giá cước giao ngay trước khi đình công kết thúc. Các hãng vận tải hiện tại đã quyết định tạm ngừng áp dụng các phụ phí này.
Ngoài ra, một trong những biện pháp mà các hãng vận tải biển thực hiện nhằm ứng phó với tình trạng giảm nhu cầu hàng hóa là tăng số lượng chuyến đi trống (blank sailing) trên các tuyến vận tải Đông-Tây. Điều này nhằm tránh tình trạng tắc nghẽn tiếp tục gia tăng tại các cảng bờ Đông Hoa Kỳ và giảm thiểu chi phí vận hành.
MSC, một trong những hãng vận tải lớn, đã thông báo hủy bốn chuyến đi trống từ châu Á đến bờ Đông Hoa Kỳ trong hệ thống dịch vụ 2M của mình, với lý do "tình trạng tắc nghẽn liên tục tại các cảng ở bờ Đông." Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của cảng mà còn gây chậm trễ trong thời gian xử lý hàng hóa và làm ảnh hưởng đến khả năng quay lại châu Á để tiếp tục lộ trình của các tàu.
Sự giảm giá trên các tuyến vận tải lớn
Dữ liệu từ Chỉ số Container Thế giới (WCI) của Drewry cho thấy, giá cước giao ngay trên các tuyến chính từ Thượng Hải đến New York và Los Angeles tiếp tục giảm. Cụ thể, giá cước từ Thượng Hải đến New York giảm 3% so với tuần trước, còn 5.761 USD cho mỗi container 40 feet, trong khi tuyến Thượng Hải-Los Angeles giảm 5%, xuống còn 5.071 USD.
Tương tự, chỉ số Xeneta XSI trên tuyến xuyên Thái Bình Dương cũng ghi nhận mức giảm 2,5%, xuống còn 5.489 USD cho mỗi container 40 feet. Các tuyến vận tải từ châu Á đến châu Âu cũng chứng kiến sự giảm giá, với tuyến Thượng Hải-Rotterdam giảm 6%, xuống còn 3.591 USD, và tuyến Thượng Hải-Genoa giảm 2%, còn 3.784 USD.
Trái ngược với xu hướng giảm trên các tuyến chính từ châu Á, tuyến xuyên Đại Tây Dương từ Rotterdam đến New York lại ghi nhận mức tăng nhẹ 1% so với tuần trước, đạt 2.083 USD cho mỗi container 40 feet. Chỉ số XSI của tuyến này cũng tăng 6%, lên mức 3.018 USD.
Xu hướng tương lai và những thách thức đối với ngành vận tải biển
Dù giá cước vận tải container hiện đang giảm, ngành vận tải biển vẫn đối mặt với nhiều thách thức lớn trong tương lai. Tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở bờ Đông Hoa Kỳ dự kiến sẽ còn kéo dài, đặc biệt là khi số lượng chuyến đi trống ngày càng tăng. Theo báo cáo từ Drewry, trong khoảng thời gian từ 14 tháng 10 đến 17 tháng 11, có 69 chuyến đi trống được lên lịch hủy trên các tuyến xuyên Thái Bình Dương, xuyên Đại Tây Dương và từ châu Á đến châu Âu. Tỷ lệ hủy chuyến đạt 10% trong tổng số 693 chuyến được lên lịch.
Sự chuyển dịch trong các tuyến vận tải, cùng với việc gia tăng áp lực từ các khách hàng về tính bền vững, sẽ đặt ra những thách thức mới cho ngành này
Trong bối cảnh nhu cầu hàng hóa giảm theo mùa và các yếu tố địa chính trị tiếp tục ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, các hãng vận tải biển phải tìm cách tối ưu hóa chi phí và điều chỉnh chiến lược vận hành. Sự chuyển dịch trong các tuyến vận tải, cùng với việc gia tăng áp lực từ các khách hàng về tính bền vững, sẽ đặt ra những thách thức mới cho ngành này.
Xu hướng giảm giá cước vận tải container từ châu Á, mặc dù bị ảnh hưởng bởi tình trạng tắc nghẽn tại bờ Đông Hoa Kỳ, phản ánh một giai đoạn chuyển đổi của ngành vận tải biển toàn cầu. Sự sụt giảm này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, từ việc giảm nhu cầu hàng hóa theo mùa đến các biện pháp điều chỉnh chiến lược từ các hãng vận tải nhằm duy trì sự ổn định trong chuỗi cung ứng.
Trong thời gian tới, ngành vận tải container sẽ tiếp tục phải đối mặt với những biến động về giá cước và tắc nghẽn tại các cảng. Tuy nhiên, nhờ vào sự phục hồi sau đình công và việc điều chỉnh các chuyến đi trống, thị trường có khả năng sẽ dần ổn định trở lại. Dù vậy, các doanh nghiệp trong ngành cần tiếp tục theo dõi sát sao các yếu tố tác động và xây dựng những kế hoạch chiến lược dài hạn để đối phó với tình hình biến động này.
Hà Lê /VLR