Cuộc đua huy động dịp cuối năm bùng nổ khi nhiều nhà băng đẩy lãi suất lên mức trần quy định, hút dòng tiền cá nhân.
“Cuộc đua” lãi suất quay trở lại
Làn sóng tăng lãi suất huy động đang bùng phát trở lại ngay từ đầu tháng 11, mở ra “đợt hai” trong cuộc đua vốn ngân hàng quý IV. Sau nhiều tháng mặt bằng lãi suất ổn định, gần 20 nhà băng trên thị trường đã đồng loạt điều chỉnh tăng, trong đó nhiều ngân hàng thương mại cổ phần nâng lãi suất kỳ hạn dưới 6 tháng lên sát trần quy định. Diễn biến này phản ánh áp lực huy động lớn khi nhu cầu tín dụng bước vào cao điểm cuối năm cùng với đó là chênh lệch giữa tăng trưởng cho vay và huy động tiếp tục nới rộng.
Ngày 20/11, Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) vừa trở thành nhà băng thứ 19 chính thức điều chỉnh lãi suất huy động kể từ đầu tháng. Trong đợt tăng này, OCB nâng 0,3%/năm cho kỳ hạn 1 - 4 tháng, 0,15%/năm kỳ hạn 5 tháng, 0,3%/năm kỳ hạn 6 - 15 tháng, 0,4%/năm kỳ hạn 18 - 24 tháng và 0,3%/năm kỳ hạn 36 tháng.
Biểu lãi suất trực tuyến lĩnh lãi cuối kỳ cho khoản tiền dưới 100 triệu đồng của nhà băng này cho thấy: 1 tháng lên 4,2%/năm, 2 tháng 4,3%/năm, 3 - 4 tháng 4,4%/năm, 5 tháng 4,65%/năm. Kỳ hạn dài từ 6 - 11 tháng tăng lên 5,3%/năm, 12 - 15 tháng 5,4%/năm, 18 tháng 5,6%/năm, 21 tháng 5,7%/năm, 24 tháng 5,8%/năm và kỳ hạn 36 tháng đạt 5,9%/năm.
OCB áp dụng lãi suất bậc thang với số tiền gửi từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng và từ 500 triệu đồng trở lên. Nhóm kỳ hạn dài 13 - 36 tháng đều được niêm yết 6%/năm, đưa OCB trở thành một trong số ít ngân hàng đạt mức cao cho kỳ hạn dưới 18 tháng. Đối với tiền gửi từ 500 triệu đồng trở lên, lãi suất cao nhất là 6,2%/năm. Riêng tại quầy, OCB trả lãi 6,1%/năm cho kỳ hạn 6 tháng và 6,2%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, thuộc nhóm cao nhất thị trường hiện nay.
Làn sóng tăng lãi suất huy động đang bùng phát trở lại. Ảnh: Duy Minh
Trước đó, Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) cũng điều chỉnh đồng loạt, đưa lãi suất kỳ hạn 3 - 5 tháng tăng 0,75%/năm, lên sát mức trần 4,75%/năm; các kỳ hạn 1 - 2 tháng và 6 - 36 tháng tăng thêm 0,2%/năm. Kỳ hạn dài 12 - 18 tháng đạt 5,5%/năm, 24 - 36 tháng 5,6%/năm.
Tương tự Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) tăng nhẹ 0,1 - 0,2%/năm cho kỳ hạn ngắn nhưng giữ nguyên mức dài hạn 12 - 36 tháng. Trong khi đó, Bac A Bank hiện là nhà băng niêm yết cao nhất cho kỳ hạn 12 - 13 tháng dưới 1 tỷ đồng ở 6,4%. Một số ngân hàng khác đạt trên 6% gồm Vikki, MBV, HDBank, OCB.
Tính từ đầu tháng 11, khoảng 20 ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động, bao gồm: Sacombank, VPBank, MB, HDBank, Techcombank… Trong đó, nhiều ngân hàng niêm yết kỳ hạn dưới 6 tháng ở mức trần 4,75%/năm như: MBV, Nam A Bank, Bac A Bank, VIB. Ngược lại, nhóm ngân hàng quốc doanh như Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank vẫn đứng ngoài cuộc đua, giữ nguyên mức cao nhất 4,8%/năm và thấp nhất 1,6%/năm trong nửa năm qua.
Nhìn tổng thể, thị trường đang chứng kiến sự phân hóa rõ rệt, nhóm ngân hàng thương mại cổ phần bứt phá, trong khi nhóm quốc doanh duy trì trạng thái bình ổn. Sự khác biệt này càng làm nổi bật sức nóng của cuộc đua huy động cuối năm, đặc biệt khi nhu cầu vốn tăng mạnh vào dịp cao điểm nhập khẩu và chuẩn bị mùa lễ Tết.
Dự báo nóng về xu hướng lãi suất
Theo ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc MB, nguyên nhân trực tiếp thúc đẩy các ngân hàng tăng lãi suất là áp lực tỷ giá đã gần chạm giới hạn cho phép. Mục tiêu tăng trưởng tỷ giá năm nay 3 - 5% khiến dư địa điều hành gần như hết. “Trong bối cảnh tỷ giá chịu sức ép, việc lãi suất nhích lên là phù hợp, giúp giảm sức hấp dẫn của ngoại tệ và bảo vệ giá trị đồng Việt Nam”, ông Ánh nói.
Ngoài yếu tố tỷ giá, chính sách tiền tệ thắt chặt của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), với lãi suất USD ở 3,75 - 4%, cũng làm dòng vốn quốc tế ưu tiên các thị trường có lợi suất hấp dẫn hơn, khiến khả năng thu hút vốn vào Việt Nam hạn chế. “Khi dòng tiền toàn cầu chưa quay trở lại mạnh, dư địa giảm lãi suất trong nước bị thu hẹp, buộc chính sách tiền tệ phải linh hoạt hơn để cân bằng giữa ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng”, ông Phạm Như Ánh nhấn mạnh.
Từ đầu tháng 11 đến nay, gần 20 nhà băng đã đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất huy động. Ảnh: Tiến Anh
Về thanh khoản, ông Vũ Minh Trường, Giám đốc Khối Nguồn vốn VPBank, chỉ ra rằng tín dụng tăng nhanh hơn huy động, kéo dài nhiều tháng, tạo sức ép đáng kể lên mặt bằng lãi suất. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng neo cao từ đầu tháng 11, có thời điểm vượt 6%/năm, phản ánh áp lực huy động vốn thật sự.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn cầu, cho rằng, tăng trưởng tín dụng năm nay dự kiến đạt 18 - 20% buộc các ngân hàng đẩy mạnh huy động vốn. Một số ngân hàng còn gặp vấn đề về chất lượng tài sản khi một phần vốn cho vay trở thành nợ xấu, vốn không quay về đúng hạn, nên phải bổ sung vốn mới. “Điều này giải thích tại sao lãi suất huy động tăng, dù nguyên nhân chủ yếu vẫn là áp lực từ tăng trưởng tín dụng”, vị chuyên gia cho hay.
Về triển vọng cuối năm, ông Hiếu dự báo lãi suất huy động vẫn chịu áp lực tăng. Các ngân hàng hướng tới tăng trưởng tín dụng mạnh trong khi nhu cầu vốn thường tăng cao vào mùa cuối năm, đặc biệt chuẩn bị cho lễ Tết. Lãi suất cho vay cũng có thể nhích lên theo xu hướng huy động.
Báo cáo vĩ mô của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) đồng thuận với quan điểm này. Hai yếu tố chính khiến mặt bằng lãi suất tiếp tục tăng là thanh khoản hệ thống bị thu hẹp do tín dụng bứt tốc, dự kiến tăng 18 - 20% cả năm và rủi ro tỷ giá USD/VND vẫn hiện hữu trong mùa cao điểm nhập khẩu. VCBS dự báo lãi suất huy động tại một số ngân hàng thương mại cổ phần sẽ tiếp tục tăng, song vẫn duy trì mặt bằng thấp theo định hướng hỗ trợ tăng trưởng.
Nhìn tổng thể, quý IV/2025 chứng kiến bức tranh thị trường vốn nóng rực, nơi các ngân hàng thương mại cổ phần đua tranh mạnh mẽ để đón đầu nhu cầu tín dụng cuối năm. Ngược lại, nhóm quốc doanh đứng ngoài cuộc đua, giữ ổn định, tạo ra sự phân hóa rõ nét về mặt bằng lãi suất trên toàn hệ thống. Trong bối cảnh này, người gửi tiền và nhà đầu tư cần quan sát kỹ diễn biến lãi suất, xu hướng huy động và tín dụng, bởi chúng có khả năng tác động trực tiếp đến các quyết định đầu tư và chi phí vốn cuối năm.
Theo dự báo, từ nay tới cuối năm, các ngân hàng thương mại cổ phần có thể nâng lãi suất huy động thêm 0,2 - 0,3%/năm với kỳ hạn 6 - 12 tháng, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh sẽ giữ mức ổn định để đảm bảo vai trò dẫn dắt thị trường.
Ngân Thương /Báo Công Thương