Sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng... có hiệu lực từ 1-1-2025, các cửa hàng trên địa bàn Hà Nội đã ngừng bán mặt hàng này.
Tuy nhiên, trên mạng, hoạt động buôn bán thuốc lá điện tử vẫn sôi động. Người mua chỉ cần gọi điện thoại hoặc một cú nhấp chuột thì mọi yêu cầu về thuốc lá điện tử sẽ được đáp ứng...
Mua bán dễ dàng
Theo quan sát của phóng viên Báo Hànộimới, trái ngược với thị trường thì tại các trang mạng, nền tảng xã hội như Facebook, Telegram, Tiktok… việc kinh doanh, mua bán thuốc lá điện tử vẫn diễn ra. Chỉ cần lên mạng gõ từ khóa vape, pob (tên gọi của các dòng thuốc lá điện tử) sẽ có nhiều tài khoản, hội nhóm hiện lên.
Tại nhóm Sỉ lẻ pob giá rẻ, mỗi ngày đều có hơn 10 bài viết bán thuốc lá điện tử kèm giá cả, cùng hình ảnh sản phẩm. Tài khoản Trần Thanh Hảo đăng bán công khai với hàng chục loại pob, kèm tinh dầu khác nhau. Trong đó, máy Xlim giá từ 300 - 500 nghìn đồng; Pixo giá 520 nghìn đồng… Tinh dầu các mùi vị phong phú như việt quất, nho lạnh, khoai môn, dưa hấu, nước ép đào… của nhiều hãng được quảng cáo rộng rãi, rẻ thì 80.000 đồng/lọ 30ml, đắt thì 150 - 300 nghìn đồng/lọ 30ml. Mọi giao dịch đều thông qua nhắn tin riêng, khách hàng chỉ cần nhắn địa chỉ sẽ có hàng chuyển đến.
Ngoài các hội nhóm công khai để tên Vape, nhiều tài khoản đã để tên “lóng” nhằm che mắt các cơ quan quản lý. Trên mạng xã hội Facebook, từ khóa máy thở, máy xông hoa quả được dùng khá phổ biến.
Tài khoản Lâm Thi thường xuyên đăng nội dung: Họp chợ tìm máy thở. Dưới mỗi bài viết là hàng chục bình luận sôi nổi với những mẫu máy vape như Aspire Favotix, Favo ver 2, Xlimprov1... với giá từ 200 nghìn đồng đến 1 triệu đồng/máy. Các loại tinh dầu cũng được chụp mẫu mã tại mỗi phần bình luận.
Hình ảnh thuốc lá điện tử mà người bán gửi cho phóng viên
Đặc biệt, trên các hội nhóm, nhiều tài khoản đăng tin tìm mua pob kèm hình ảnh mã sản phẩm cần mua. Dưới mỗi bài mua hàng là những lời mời chào kèm bảng giá, mẫu mã, số điện thoại để giao dịch. Đối tượng khách hàng có nhu cầu mua thuốc lá điện tử đa phần là thanh, thiếu niên, trong đó, học sinh từ 15 tuổi trở lên khá phổ biển.
Em Nguyễn Xuân Thắng, một học sinh lớp 11 ở quận Bắc Từ Liêm cho biết, nếu có nhu cầu mua thì rất dễ, chỉ cần tìm các bài đăng cũ của cửa hàng bán pob, điện thoại hoặc nhắn tin liên hệ là được ship hàng đến ngay. Hoặc để mua được sản phẩm giá rẻ, chỉ cần đăng bài cần mua vape là được hàng chục người bán hàng trả lời, gửi mẫu mã, nhiều tài khoản nhắn tin riêng mời chào nhiệt tình.
“Trước khi có lệnh cấm mua bán thuốc lá điện tử thì em đến mua hàng trực tiếp nhưng nay họ chỉ vận chuyển hàng đến địa chỉ mình nhắn. Nội dung ghi tại mỗi bao bì hàng là mỹ phẩm hoặc nước hoa để tránh bị cơ quan chức năng phát hiện”, Nguyễn Xuân Thắng chia sẻ.
Hình ảnh các loại thuốc lá điện tử được đăng công khai trên "chợ mạng"
Kiểm soát chặt chẽ “chợ mạng”
Theo tìm hiểu của phóng viên, mặc dù các cá nhân, tổ chức kinh doanh, buôn bán, vận chuyển thuốc lá điện tử không công khai bày bán như trước đây nhưng "chợ online" vẫn hoạt động sôi động.
Thông qua giới thiệu của Nguyễn Xuân Thắng, phóng viên đã nhắn tin cho số điện thoại 0582.618… đề nghị mua 10 máy pob, cần giá và mẫu mã phù hợp, lập tức nhận được báo giá của mẫu Bich có giá 300.000 đồng và Super với giá 350.000 đồng, vận chuyển hỏa tốc và khách hàng sẽ nhận được chỉ trong 1-2 tiếng. Tuy nhiên, khi mua hàng người mua phải chuyển tiền đặt cọc 50%.
Về vấn đề này, Chủ tịch UBND phường Giảng Võ (quận Ba Đình) Nguyễn Ngọc Chiến cho biết, từ 1-1-2025, lực lượng công an phường đã rà soát, kiểm tra từng cửa hàng, cơ sở kinh doanh để ngăn chặn việc bày bán thuốc lá điện tử. Do đó, trên địa bàn phường không còn hiện tượng bán hàng trực tiếp mặt hàng này. Còn với việc bán hàng, giao dịch trên mạng xã hội rồi vận chuyển về nhà qua các kênh bán hàng trực tuyến thì khó kiểm soát, ngoài thẩm quyền của chính quyền địa phương.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Chiến cũng cho rằng, cần có chế tài đủ mạnh để xử lý, ngăn chặn hành vi bán hàng trên mạng đối với mặt hàng thuốc lá điện tử.
Giá các loại thuốc lá điện tử được đăng công khai trên "chợ mạng"
Hiện nay, pháp luật chưa có chế tài xử phạt đối với hành vi chứa chấp, sử dụng thuốc lá điện tử. Mới đây, Bộ Y tế xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó, đề xuất phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử và phạt tiền gấp đôi mức phạt quy định trên nếu tái phạm.
Ngoài ra, người vi phạm phải chịu hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu thuốc, gửi thông báo xử phạt vi phạm hành chính tới cơ quan, tổ chức người vi phạm làm việc, học tập để xử lý theo quy định. Nhiều người cho rằng, đề xuất này rất cần thiết trong tình hình việc mua bán thuốc lá điện tử trên mạng đang sôi động hiện nay. Tuy nhiên, trước mắt, các lực lượng chức năng cần tập trung kiểm tra, xử lý mạnh tay các hành vi mua, bán thuốc lá điện tử công khai trên không gian mạng.
Nhóm phóng viên /Hànộimới