Giá hồ tiêu năm 2024 đã lập đỉnh mới sau 9 năm lao dốc. Dự báo giá tiêu lúc này đang là bài toán không dễ cho cả doanh nghiệp và người trồng hồ tiêu.
Thị trường vận hành theo đúng quy luật
Sau 9 năm đứng ở mức thấp, ngày 8/6, giá tiêu đen trong nước đã cán mốc 162.000 đồng/kg, tăng tới gần 60% kể từ giữa tháng 5 (103.000 đồng/kg). Như vậy, giá tiêu nội địa đã tăng gấp đôi so với đầu năm nay và hơn 2,2 lần cùng kỳ năm ngoái.
Với bà con trồng hồ tiêu lúc này, vấn đề băn khoăn là nên xả hàng hay tiếp tục chờ đợi vì nhiều nhận định cho rằng cơn sốt giá tiêu vẫn chưa dừng lại do nguồn cung có khả năng thiếu hụt so với nhu cầu.
Sau 9 năm lao dốc, giá hồ tiêu lập đỉnh mới, dự báo nào cho thời gian tới?
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, bà Hoàng Thị Liên - Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) - cho biết, giá tiêu vượt lên mức trên 160.000 đồng/kg, mặc dù có tăng hơi nóng, tuy nhiên, thị trường vận hành như vậy là đúng quy luật.
“Thời điểm cuối tháng 5/2024, giá hồ tiêu vào khoảng 140.000 đồng/kg. Nhưng chỉ trong 10 ngày đầu tháng 6/2024, giá hồ tiêu tăng hơn 20.000 đồng/kg, có nơi lên 164.000 đồng/kg”, bà Hoàng Thị Liên chia sẻ.
Cũng theo Chủ tịch VPSA, một trong những nguyên chính thúc đẩy giá tiêu tăng trong thời gian qua là do nguồn cung hạn chế trên toàn thế giới. Ngay cả Indonesia, Ấn Độ cũng bị hạn chế nguồn cung và các nước sản xuất nhỏ hơn như Malaysia, Sri Lanka và đặc biệt là hai nước quyết định nguồn cung trên toàn cầu là Brazil và Việt Nam đều bị giảm sản lượng do ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết El Nino gây hạn hán. Nhìn về dài hạn trong 3 - 5 năm tới, lượng tiêu sản xuất ra chưa thể đáp ứng được cho nhu cầu tiêu dùng của thế giới.
Ông Hoàng Phước Bính - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, Gia Lai - cho hay, giá tiêu tăng nhanh gần đây do tác động của yếu tố đầu cơ. Bởi lẽ, hiện giá thế giới đang tăng, giá nội địa thấp hơn thế giới nên nhiều đại lý nhỏ lẻ đang găm giữ hàng và đẩy giá lên.
Nguồn cung khan hiếm trong khi nhu cầu thị trường tăng cao đẩy giá hồ tiêu tăng trở lại. Một số ý kiến cho rằng, việc Trung Quốc quay lại mua hàng cũng tác động mạnh lên giá tiêu.
Số liệu của Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam cho thấy, xuất khẩu sang Trung Quốc khởi sắc trở lại trong tháng 5 đạt 3.137 tấn, tăng 381,9% so với tháng 4, tuy nhiên so với cùng kỳ 2023 giảm 69,4%. Tính chung, trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu hồ tiêu sang thị trường Trung Quốc đạt 4.871 tấn, giảm 89,4%…
Theo VPSA, nhu cầu nhập khẩu hồ tiêu của Trung Quốc trong những tháng đầu năm ở mức thấp do lượng tồn kho của năm trước vẫn còn. Song có dấu hiệu cho thấy, trong quý II này Trung Quốc sẽ tham gia thị trường, đầu tiên là mặt hàng tiêu trắng và sau đó là tiêu đen. Dù vậy, theo bà Hoàng Thị Liên, thị trường Trung Quốc cũng mới tham gia lại thị trường, bản thân thị trường này cũng chưa mua nhiều. Rất có thể chính những người dân cũng tham gia đầu cơ.
“Đầu cơ trong dân chúng ta cũng cần phải nhìn nhận theo hướng tích cực. Cụ thể, họ có tiền thu nhập từ bán sầu riêng và cà phê, thay vì gửi tiền vào ngân hàng lãi suất rất thấp, với biên độ lợi nhuận như vậy. Họ đi bán sầu riêng và cà phê và thu mua vài tấn hồ tiêu để tích trữ như doanh nghiệp. Trước đây người dân không thu mua hồ tiêu nhưng nay họ cũng ra kênh mua. Mọi người cứ ai có tiền đều có thể tham gia thị trường và việc tham gia của người dân cũng không loại trừ”, bà Hoàng Thị Liên đánh giá.
Được biết, đỉnh giá hồ tiêu lập năm 2015 ở mức 220.000 đồng/kg rồi lao xuống đáy còn 34.000 đồng/kg vào năm 2020. Sau chu kỳ 5 năm, giá hồ tiêu đang quay đầu tăng trở lại. Dự báo giá thời điểm này là rất khó. Tuy nhiên, bà Hoàng Thị Liên cho rằng, giá hồ tiêu trong một thời gian ngắn nữa sẽ hạ nhiệt đôi chút nhưng khó có thể trở về mức giá như cũ.
Xuất khẩu hồ tiêu cầm chắc tỷ USD trong tay
Theo VPSA, 5 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu được 114.424 tấn hồ tiêu các loại với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 493,1 triệu USD. So với cùng kỳ năm 2023 lượng xuất khẩu giảm 13,2% tuy nhiên kim ngạch xuất khẩu lại tăng 20,6%. Giá xuất khẩu bình quân tiêu đen 5 tháng đạt 4.197 USD/tấn, tiêu trắng đạt 5.804 USD/tấn, tăng lần lượt 754 USD đối với tiêu đen và 849 USD đối với tiêu trắng so với cùng kỳ 5 tháng năm 2023.
Với giá xuất khẩu như hiện nay, bà Hoàng Thị Liên cho biết ngành hồ tiêu xuất khẩu cầm chắc tỷ USD trong tay. Lượng hồ tiêu xuất khẩu giảm, giá xuất khẩu cao thì tốt cho dân nhưng với doanh nghiệp mức lợi nhuận thu được chưa chắc đã ngang bằng với tỷ lệ mức giá xuất khẩu tăng, bởi doanh nghiệp có những hợp đồng ký từ trước và đến nay họ mới giao hàng. Trong bối cảnh giá hồ tiêu thay đổi theo ngày, theo giờ khiến doanh nghiệp không mua được hàng và cũng rất khó xuất khẩu.
Hiện, tâm lý chung của người trồng hồ tiêu thấy giá cao thì rất mừng và vẫn muốn giá tăng thêm, đây cũng là sự hưởng lợi xứng đáng cho bà con khi có thời điểm hồ tiêu rơi vào chu kỳ giá thấp. Trong bối cảnh giá tiêu tăng nóng, doanh nghiệp khó chủ động nguồn hàng, đồng thời phải đối mặt với khó khăn kép do chiến tranh, cước vận tải tăng cao, rủi ro thương mại,… Do đó, việc hài hòa chia sẻ lợi ích lúc này là hết sức quan trọng, để tất cả các bên cùng thắng.
Bà Hoàng Thị Liên cũng khuyến nghị các doanh nghiệp cần điều chỉnh sao cho mức giá nhập vào và bán ra có mức độ tăng tương đồng nhau để tránh rủi ro về giá. Nếu giá tiêu trong nước tăng thì các doanh nghiệp cần phải tăng giá xuất khẩu tương ứng. Nếu không đảm bảo hai mức giá này tăng phù hợp thì doanh nghiệp sẽ phải gánh rủi ro vì họ phải đảm bảo giữ uy tín, đảm bảo đơn hàng. Ngoài ra, các doanh nghiệp có thể mua từ từ, mỗi ngày một ít, tránh dồn dập quá, nếu không sẽ tác động về giá khi có đơn hàng lớn, tạo thêm sự khan hiếm hàng.
Nguyễn Hạnh /Báo Công Thương