Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, các doanh nghiệp đang phải đối mặt với những thay đổi liên tục về thuế quan. Tuy nhiên, những thách thức này cũng mở ra cơ hội để tái cấu trúc và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.
Những thách thức về thuế quan cũng mở ra cơ hội để tái cấu trúc và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững
Tác động của biến động thuế quan đến chuỗi cung ứng
Biến động thuế quan đã và đang gây ra những ảnh hưởng sâu rộng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc áp đặt các mức thuế mới hoặc thay đổi chính sách thuế quan giữa các quốc gia có thể dẫn đến chi phí nhập khẩu gia tăng, làm gián đoạn dòng chảy hàng hóa và tạo ra sự không chắc chắn trong kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Chẳng hạn, trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump, các biện pháp thuế quan đã được sử dụng như một công cụ chính sách quan trọng, ảnh hưởng đến nhiều ngành công nghiệp và thị trường trên thế giới. Theo báo cáo từ PwC, nhiều doanh nghiệp đã phải điều chỉnh chiến lược chuỗi cung ứng của mình để giảm thiểu rủi ro từ biến động thuế quan, bao gồm việc tìm kiếm các nguồn cung ứng thay thế, tái định vị cơ sở sản xuất và đàm phán lại hợp đồng với các đối tác.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, cùng với các cuộc chiến thuế quan leo thang, đã đẩy nhiều doanh nghiệp vào tình thế phải ra quyết định nhanh chóng. Một số công ty đã di dời nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam, Mexico hoặc Ấn Độ để tránh bị đánh thuế cao. Xu hướng này không chỉ ảnh hưởng đến các tập đoàn đa quốc gia mà còn tạo ra làn sóng chuyển dịch sản xuất mới ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Chiến lược ứng phó với biến động thuế quan
Để đối phó với những thách thức từ biến động thuế quan, các chuyên gia từ Gartner đã đề xuất một khung chiến lược gồm năm hướng đi mà doanh nghiệp có thể xem xét:
1. Loại bỏ
Đối với những sản phẩm hoặc dịch vụ không còn mang lại lợi nhuận do chi phí tăng cao từ thuế quan, doanh nghiệp nên xem xét việc ngừng cung cấp để tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực hiệu quả hơn. Việc loại bỏ này không chỉ giúp tối ưu hóa tài chính mà còn mở đường cho các cơ hội kinh doanh khác phù hợp với bối cảnh kinh tế mới.
2. Cải tiến
Thuế quan có thể là động lực thúc đẩy sự đổi mới trong thiết kế sản phẩm. Doanh nghiệp có thể tìm cách thay đổi nguyên liệu đầu vào để tránh thuế nhập khẩu cao, hoặc cải tiến quy trình sản xuất để giảm chi phí. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ tiên tiến, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa, có thể giúp giảm sự phụ thuộc vào lao động nước ngoài và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
3. Tái cân bằng
Việc tái cân bằng chuỗi cung ứng giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược dài hạn, đặc biệt là khi có sự thay đổi về thuế quan hoặc các yếu tố địa chính trị. Các công ty nên cân nhắc việc đa dạng hóa nguồn cung ứng, không phụ thuộc quá nhiều vào một quốc gia hoặc khu vực duy nhất. Điều này giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tính linh hoạt trong hoạt động sản xuất.
4. Tái tạo
Những thay đổi về thuế quan có thể thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào các thị trường mới hoặc thay đổi mô hình kinh doanh. Chẳng hạn, một số công ty có thể tận dụng cơ hội để phát triển dòng sản phẩm nội địa, thay thế hàng nhập khẩu. Ngoài ra, việc đẩy mạnh thương mại điện tử và phân phối trực tiếp đến khách hàng cũng giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí trung gian và duy trì lợi nhuận.
5. Tăng cường
Những doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách thuế quan để củng cố vị thế của mình trên thị trường sẽ có lợi thế cạnh tranh đáng kể. Việc mở rộng sản xuất tại Mỹ, châu Âu hoặc các thị trường thân thiện hơn với chính sách thuế quan có thể giúp doanh nghiệp giành thêm thị phần. Đồng thời, nếu doanh nghiệp có thể thu hút các đối tác chiến lược hoặc nhà đầu tư hỗ trợ mở rộng sản xuất, lợi thế này sẽ càng được củng cố.
Việc mở rộng sản xuất tại Mỹ, châu Âu hoặc các thị trường thân thiện hơn với chính sách thuế quan có thể giúp doanh nghiệp giành thêm thị phần
Tác động của công nghệ và số hóa lên chuỗi cung ứng
Bên cạnh những điều chỉnh về chiến lược thuế quan, các doanh nghiệp cũng đang tận dụng công nghệ để tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu: Trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp các doanh nghiệp dự đoán những thay đổi trong chính sách thuế quan và đưa ra quyết định nhanh hơn. AI có thể phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm dữ liệu kinh tế, chính trị và chuỗi cung ứng, để giúp các doanh nghiệp chủ động điều chỉnh chiến lược.
Blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng: Công nghệ blockchain cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường tính minh bạch và hiệu quả của chuỗi cung ứng. Blockchain giúp theo dõi nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo tính hợp pháp của hàng hóa và giảm thiểu rủi ro gian lận thuế quan.
Tự động hóa và sản xuất thông minh: Các công ty cũng đang đầu tư mạnh vào tự động hóa để giảm sự phụ thuộc vào nhân công nước ngoài và giảm tác động từ các rào cản thuế quan. Sản xuất thông minh với hệ thống robot và IoT (Internet of Things) giúp tăng năng suất và giảm chi phí, đồng thời giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh chiến lược sản xuất.
Thích nghi và phát triển trong thời đại thuế quan mới
Biến động thuế quan có thể là một thách thức lớn đối với doanh nghiệp, nhưng cũng mở ra những cơ hội chiến lược để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh. Những công ty chủ động thích ứng với sự thay đổi sẽ có lợi thế dài hạn hơn so với những doanh nghiệp chỉ phản ứng thụ động.
Việc áp dụng các chiến lược như đa dạng hóa nguồn cung ứng, cải tiến sản phẩm, tái tạo mô hình kinh doanh và đầu tư vào công nghệ sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định trong môi trường kinh tế biến động.
Cuối cùng, điều quan trọng nhất là doanh nghiệp không nên chỉ coi thuế quan như một rào cản, mà cần nhìn nhận nó như một yếu tố chiến lược để tái định hình hoạt động và phát triển bền vững trong dài hạn. Trong thời đại số hóa và toàn cầu hóa, khả năng thích nghi sẽ quyết định sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Công Xa /VLR