Hợp tác giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đang được coi là một điểm sáng trong việc tăng cường khả năng bảo vệ không gian số, đấu tranh với tội phạm mạng và quản trị luồng dữ liệu xuyên biên giới.
Trong những năm gần đây, tốc độ chuyển đổi số và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ Internet đã tạo ra cơ hội lớn cho phát triển kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, đi kèm với đó là sự gia tăng các mối đe dọa từ tội phạm mạng, xâm nhập dữ liệu, và các hành vi nguy hại trên không gian mạng. Việt Nam, với vị trí là "điểm nóng" về an ninh mạng trong khu vực, đã nhận thức rõ sự cần thiết của việc tăng cường hợp tác quốc tế để bảo đảm an ninh.
Trong khi đó, EU đã sớm phát triển một hành lang pháp lý chặt chẽ nhằm đối phó với những nguy cơ từ không gian mạng. Các quy định như Luật Phục hồi Mạng (Cyber Resilience Act) được thông qua năm 2024 đã cung cấp các yêu cầu an ninh mạng đối với các sản phẩm kỹ thuật số trong khu vực, đặt nền tảng cho sự hợp tác với Việt Nam.
Tiềm năng hợp tác an ninh mạng giữa Việt Nam-EU rất lớn
Theo nghiên cứu của Thiếu tướng, TS. Nguyễn Hữu Hùng (Phó Trưởng ban Ban Cơ yếu Chính phủ) và PGS.TS. Bùi Thu Lâm (Học viện Kỹ thuật mật mã, Ban Cơ yếu Chính phủ), Việt Nam đã học tập nhiều kinh nghiệm từ EU trong quá trình xây dựng Luật An ninh mạng và các nghị định liên quan. EU đã chia sẻ về các thách thức đối với bảo vệ dữ liệu cá nhân và cung cấp kiến thức thực tiễn trong việc đề ra các quy tắc bảo mật. Sự tương đồng về nhu cầu đối phó với những nguy cơ từ không gian mạng đã tăng cường sự gắn kết trong hợp tác song phương.
EU và Việt Nam đã hợp tác trong việc thúc đẩy quy chuẩn quốc tế nhằm tạo một không gian mạng an toàn và có trách nhiệm. Việc quản trị luồng dữ liệu xuyên biên giới, đặc biệt với những thành tựu trong chuyển đổi số và AI, là những điểm nhấn trong hợp tác. Hai bên cũng đồng thuận về việc xây dựng các cơ chế điều hòa dữ liệu để giảm thiểu các rủi ro và tăng cường minh bạch.
Tội phạm mạng là thách thức toàn cầu. EU đã hỗ trợ Việt Nam trong việc nâng cao năng lực điều tra, đặc biệt là trong việc phong tỏa, chặn và tịch thu tài sản bất hợp pháp. Các diễn đàn quốc tế và các hội nghị như tại Liên Hợp quốc là cơ hội để hai bên chia sẻ kinh nghiệm và phối hợp hành động. Ngoài ra, việc tăng cường nhận thức về phòng ngừa tội phạm mạng trong cộng đồng cũng được coi là một mắt xích quan trọng.
Việt Nam đã thiết lập các cơ quan chuyên trách như Ban Cơ yếu Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an để giải quyết các nguy cơ an ninh mạng. Ban Cơ yếu Chính phủ đã triển khai các giải pháp bảo mật, xác thực và giám sát an toàn thông tin cho các hệ thống trọng yếu, như Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư. EU, với hành lang pháp lý tiên tiến và kinh nghiệm, có thể cung cấp sự hỗ trợ quan trọng trong việc nâng cao khả năng bảo vệ cơ sở hạ tầng thông tin của Việt Nam.
Hợp tác EU-Việt Nam đảm bảo những triển vọng tích cực. Hai bên cần tiếp tục đẩy mạnh trao đổi kinh nghiệm, thúc đẩy đổi mới công nghệ, và xây dựng những giải pháp bền vững đối phó với những nguy cơ an ninh mạng trong tương lai. Việc tham gia các sáng kiến quốc tế, xây dựng lòng tin thông qua đào tạo và chia sẻ kiến thức, cũng như hợp tác phát triển các tiêu chuẩn an ninh cho công nghệ mới như 5G sẽ là những bước đi chiến lược.
Với nền tảng hợp tác vững chắc, Việt Nam và EU đang hướng tới một tương lai an ninh mạng bền vững, đóng góp tích cực vào sự ổn định và phát triển của không gian số toàn cầu.
Duy Trinh /Chất lượng Việt Nam