Ngành chứng khoán Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới với các cải cách hạ tầng, khung pháp lý, dòng vốn ngoại sớm trở lại và làn sóng tăng vốn – IPO.
Lợi nhuận đột biến
Quý III/2025 ghi nhận kết quả kinh doanh ấn tượng của ngành chứng khoán. Báo cáo mới đây của SSI Research ước lợi nhuận trước thuế toàn ngành chứng khoán có thể đạt khoảng 460 triệu USD, gấp ba lần cùng kỳ và gấp đôi quý trước, nhờ thanh khoản thị trường ở mức cao, dư nợ ký quỹ mở rộng và kết quả tự doanh khả quan.
Tổng giá trị giao dịch cổ phiếu cơ sở trong quý đạt 106 tỷ USD, còn giao dịch phái sinh lên tới 125 tỷ USD, gấp 1,9 lần quý trước. Dư nợ cho vay ký quỹ của 8 công ty lớn đạt 7,8 tỷ USD, tăng 27% so với quý II và 84% so với cùng kỳ, kéo tỷ lệ margin trên vốn chủ sở hữu lên 122%.
Sức cầu nội địa duy trì ổn định, giúp hấp thụ phần lớn áp lực bán ròng từ khối ngoại, với tổng giá trị 3,88 tỷ USD tính từ đầu năm. Các công ty dẫn đầu như SSI, VPS, TCBS, VPBankS, SHS và VIX đều ghi nhận kết quả tích cực, với cơ cấu tăng trưởng khác nhau tùy từng mảng hoạt động.
Sự bùng nổ kết quả kinh doanh quý III của các công ty chứng khoán được đánh giá mối là điểm khởi đầu cho một chu kỳ mới.
SSI Research dự báo tâm lý thị trường năm 2026 sẽ duy trì tích cực, được hỗ trợ bởi việc Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng lên nhóm “Thị trường mới nổi thứ cấp” (hiệu lực từ tháng 9/2026) và đà phục hồi kinh tế rõ nét hơn.
Dòng vốn thụ động từ các ETF sau khi Việt Nam chính thức được nâng hạng có thể vượt 1,6 tỷ USD, qua đó củng cố thanh khoản và định giá cổ phiếu. SSI dự báo VN-Index có thể đạt mức 1.800 điểm, với thanh khoản bình quân 1,14 tỷ USD mỗi phiên.
Trọng tâm cải cách giai đoạn tới là triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP), giúp thị trường tiệm cận chuẩn mực MSCI và thu hút thêm dòng vốn tổ chức dài hạn. Song song đó, cơ quan quản lý đang xây dựng khung pháp lý cho phép các công ty chứng khoán toàn cầu thực hiện lệnh trực tiếp cho khách hàng – yếu tố được xem là then chốt trong đợt rà soát giữa kỳ của FTSE Russell vào tháng 3/2026.
SSI Research cho biết việc sửa đổi các thông tư liên quan có thể hoàn tất trước kỳ đánh giá này, tạo điều kiện cho việc triển khai hiệu quả mô hình mới. Về dài hạn, lộ trình hướng tới mục tiêu được MSCI nâng hạng lên nhóm “Thị trường mới nổi” được kỳ vọng hoàn thành trong vòng ba đến năm năm tới.
Động lực cho chu kỳ mới
Bên cạnh cải cách thể chế, ngành chứng khoán đang chứng kiến làn sóng tăng vốn và IPO mạnh mẽ nhất trong nhiều năm. Các thương vụ lớn gồm Chứng khoán Kỹ Thương (TCX), Chứng khoán VPBank (VPX) và Chứng khoán VPS (VCK), đều được xem là những dấu mốc quan trọng trong quá trình mở rộng quy mô tài chính của khối công ty chứng khoán.
Theo SSI Research, việc tăng vốn không chỉ giúp các đơn vị nâng năng lực cho vay ký quỹ mà còn củng cố bảng cân đối kế toán, chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới khi Việt Nam được nâng hạng thị trường.
Ngoài ba thương vụ IPO trên, các công ty như SSI, VND, HCM, MBS hay VDS cũng đã công bố kế hoạch phát hành riêng lẻ hoặc chào bán cổ phiếu để tăng vốn chủ sở hữu.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã rút ngắn thời gian phê duyệt IPO từ 90 ngày xuống còn 30 ngày, đồng thời xem xét song song hồ sơ chào bán và niêm yết. Sự thay đổi này giúp rút ngắn quá trình huy động vốn, qua đó thúc đẩy thanh khoản và số lượng thương vụ IPO trên thị trường.
Hoạt động tăng vốn và IPO được kỳ vọng sẽ tiếp tục mở rộng trong năm 2026, không chỉ trong lĩnh vực tài chính mà còn lan sang các ngành như sản xuất, hạ tầng, thực phẩm và đồ uống. Xu hướng này sẽ hỗ trợ doanh thu từ mảng ngân hàng đầu tư và góp phần duy trì sự sôi động chung của thị trường.
Bên cạnh đó, một hướng phát triển đáng chú ý khác là tài sản số, khi Việt Nam ban hành Nghị quyết 05 về tài sản số, đặt nền móng cho khung pháp lý quản lý lĩnh vực này. Nghị quyết quy định giới hạn tối đa năm giấy phép cho các nhà cung cấp dịch vụ tài sản số, thể hiện cách tiếp cận thận trọng trong giai đoạn đầu.
Nhiều tổ chức tài chính lớn đã thành lập pháp nhân riêng để tham gia lĩnh vực này, bao gồm SSI Digital (SSID) của SSI, TCEX của TCX, VIXEX của VIX, CAEX của VPBankS, Công ty Cổ phần sàn giao dịch tài sản mã hóa HD của HDBS, DNEX của HVA Group và Vimexchange của HBS.
SSI Research cho rằng mảng tài sản số có thể trở thành một trong những động lực tăng trưởng đáng chú ý nhất của ngành tài chính năm 2026, khi Việt Nam bước vào giai đoạn thử nghiệm và triển khai có kiểm soát.
Với hàng loạt những biến động mang tính nền tảng, SSI Research giữ quan điểm tích cực với ngành chứng khoán năm 2026, nhờ kỳ vọng dòng vốn nội – ngoại đều cải thiện, cùng môi trường lãi suất thấp hỗ trợ giao dịch của nhà đầu tư cá nhân.
Dù một phần kỳ vọng đã được phản ánh vào giá cổ phiếu trong quý III, thanh khoản vẫn sẽ duy trì ở mức cao so với giai đoạn trước 2025.
Trần Anh /Nhà Quản Trị