Sầu riêng Việt Nam đang chiếm gần 40% tổng lượng nhập khẩu của Trung Quốc, đưa Việt Nam là thị trường cung cấp sầu riêng tươi lớn thứ 2 cho Trung Quốc.
Trong quý I/2024 xuất khẩu sầu riêng ước đạt 254 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm trước. Thống kê cho thấy, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc với khối lượng đạt gần 33.000 tấn, trị giá 161 triệu USD, tăng gấp 2,4 lần cả về lượng và trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc tăng mạnh nhập khẩu sầu riêng tươi từ thị trường Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2024, đạt 79,3 nghìn tấn, trị giá 369,8 triệu USD, tăng 91,% về lượng và tăng 81,9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023; chiếm 39,2% tổng lượng sầu riêng tươi Trung Quốc nhập khẩu, tăng 25,9 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2023.
Hai tháng đầu năm nay, thị phần sầu riêng của Việt Nam tại Trung Quốc đã tăng lên mức 57%. Cả năm 2023 Việt Nam chiếm khoảng 32%.
Trong khi đó, Thái Lan tụt xuống vị trí thứ 2 về nguồn cung sầu riêng cho Trung Quốc với khối lượng đạt hơn 19.000 tấn, trị giá 120 triệu USD, giảm 50,3% về lượng và 45,2% về trị giá so với cùng kỳ.
Ngoài 2 nguồn cung kể trên, Trung Quốc còn nhập khẩu sầu riêng từ Philippines nhưng thị phần khá nhỏ, chỉ khoảng 1% (2,2 triệu USD).
Dù khối lượng xuất khẩu dẫn đầu song giá sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam chỉ đạt bình quân 4.916 USD/tấn, thấp hơn so với Thái Lan 6.133 USD/tấn, nhưng cao hơn so với 3.075 USD/tấn của Philippines.
Việt Nam là thị trường cung cấp sầu riêng tươi lớn thứ 2 cho Trung Quốc
Sầu riêng Việt Nam được đánh giá là có lợi thế sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm, đặc biệt khi vào vụ không bị cạnh tranh với sầu riêng Thái Lan. Ngoài ra, một lợi thế của sầu riêng Việt Nam khi xuất khẩu sang Trung Quốc là thời gian vận chuyển nhanh và giá thành cạnh tranh.
Đây là những yếu tố giúp cho sầu riêng Việt Nam tạo được bước tiến lớn tại thị trường Trung Quốc chỉ sau chưa đầy 2 năm được mở cửa tại thị trường này. Sầu riêng cũng là chủng loại quả xuất khẩu chính trong cơ cấu chủng loại quả xuất khẩu của Việt Nam. Việc đẩy mạnh xuất khẩu chủng loại trái cây này sẽ góp phần thúc đẩy xuất khẩu chủng loại quả của Việt Nam tăng trưởng tích cực trong năm 2024.
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu thống kê từ Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho biết, trong 4 tháng đầu năm 2024, nhập khẩu quả sầu riêng tươi (mã HS 08106000) của Trung Quốc đạt 202,5 nghìn tấn, trị giá 1,09 tỷ USD, giảm 35,2% về lượng và giảm 32% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.
Giá sầu riêng tươi nhập khẩu trung bình trong 4 tháng đầu năm 2024 đạt 5.394,6 USD/tấn, tăng 4,9% so với cùng kỳ năm 2023.
Trong đó, Thái Lan vẫn là thị trường cung cấp sầu riêng tươi lớn nhất cho Trung Quốc, tuy nhiên trong 4 tháng đầu năm, nhập khẩu sầu riêng tươi của Trung Quốc từ thị trường này đã giảm mạnh.
Tỷ trọng nhập khẩu sầu riêng tươi từ Thái Lan trong 4 tháng đầu năm 2024 giảm xuống còn 60% trong tổng lượng nhập khẩu, giảm 26,7 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2023.
Sầu riêng Việt Nam được đánh giá là có lợi thế sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm, đặc biệt khi vào vụ không bị cạnh tranh với sầu riêng Thái Lan. Ngoài ra, một lợi thế của sầu riêng Việt Nam khi xuất khẩu sang Trung Quốc là thời gian vận chuyển nhanh và giá thành cạnh tranh.
Xuất khẩu sầu riêng Thái Lan sang Trung Quốc trong giai đoạn này giảm một phần vì tình trạng nắng nóng và hạn hán đã ảnh hưởng đến sản lượng thu hoạch.
Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam lần đầu mang về kim ngạch tỷ USD với 2,25 tỷ USD và sầu riêng chính thức được xếp vào ngành hàng tỷ đô của Việt Nam. Từ sau cú hích ấy, nhà vườn tiếp tục rủ nhau trồng sầu riêng khiến diện tích cây trồng này tăng nóng.
Kết quả này diễn ra sau khi Việt Nam có Nghị định thư về sầu riêng với thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất là Trung Quốc (vào tháng 7/2022).
Hiện Việt Nam có khoảng 112.000ha sầu riêng với tổng sản lượng 840.000 tấn. Trong năm 2023, Việt Nam mới thu hoạch hơn 60.000ha, còn lại 51.000 thiết kế cơ bản sẽ được thu hoạch vào năm 2024.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sầu riêng Việt Nam đang được xuất khẩu sang 22 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngoài sầu riêng tươi, sầu riêng đông lạnh là sản phẩm đang được các doanh nghiệp xuất khẩu đi nhiều quốc gia.
Về diện tích, chưa đầy 10 năm, diện tích sầu riêng của Việt Nam đã tăng gần 5 lần. Hiện diện tích sầu riêng cả nước tăng từ 32.000ha năm 2015 lên hơn 150.000ha năm 2023, tương ứng với sản lượng sầu riêng tăng từ 366.000 tấn lên hơn 1,2 triệu tấn.
Ngọc Ngân
Cơ hội Giao thương /Báo Công Thương