Năm 2026, dư địa của thị trường dệt may toàn cầu được dự báo không tăng trưởng mạnh, buộc doanh nghiệp trong nước phải tăng độ linh hoạt và thích ứng.
Thị trường tăng trưởng chậm lại, cạnh tranh gay gắt hơn
Năm 2026, bức tranh thị trường xuất khẩu dệt may được dự báo sẽ kém sáng hơn so với năm 2025. Theo ghi nhận từ các doanh nghiệp và tập đoàn lớn trong ngành, tổng cầu dệt may thế giới vẫn tăng nhưng tốc độ đã chậm lại đáng kể.
Ông Hoàng Mạnh Cầm - Chánh văn phòng Hội đồng quản trị Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) - nhận định, áp lực lớn nhất trong năm 2026 không còn nằm ở cú sốc thuế quan tức thời, mà ở việc thuế đã “ngấm” vào tiêu dùng. “Dư địa để các nhà bán lẻ và nhà cung cấp hấp thụ chi phí thuế, tức là chưa đẩy hết vào giá bán cuối cùng, đến nay gần như đã cạn. Sang năm 2026, khả năng tăng giá là rất rõ, điều đó sẽ tác động trực tiếp đến nhu cầu tiêu dùng, nhất là với hàng dệt may có độ co giãn giá trung bình đến cao”, ông Cầm phân tích.
Năm 2026, tổng cầu của thị trường dệt may thế giới tăng trưởng chậm hơn so với năm 2025. Ảnh: Cấn Dũng
Theo dự báo của Vinatex, tổng cầu dệt may thế giới năm 2025 có thể tăng khoảng 6% so với năm 2024, nhưng sang năm 2026 mức tăng chỉ còn khoảng 3%, tức giảm một nửa tốc độ tăng trưởng.
Về thuế quan, Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, Việt Nam đang ở mức thuế “trung tính”, khoảng 20%, tương đương Bangladesh và chỉ cao hơn một chút so với Indonesia, Campuchia (khoảng 19%), nhưng thấp hơn nhiều so với Ấn Độ, Brazil hay Trung Quốc. “Đây là yếu tố giúp thuế quan chưa tạo ra cú sốc lớn cho dệt may Việt Nam trong năm 2026”, ông Cầm nói. Ông cũng đồng thời cho biết, các đồn đoán về thuế trung chuyển đến nay vẫn chưa có cơ sở cụ thể.
Điểm đáng chú ý, dù chính sách thuế tại Mỹ ngày càng gay gắt, đến hết năm 2025, Việt Nam vẫn là quốc gia xuất khẩu dệt may lớn thứ hai vào thị trường này, với mức tăng trưởng mạnh. “Điều đó cho thấy vị thế của dệt may Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn rất vững chắc. Đây là cơ sở để chúng ta có niềm tin nhất định cho kết quả năm 2026”, ông Cầm nhấn mạnh.
Tuy nhiên, khi thuế tại Mỹ bắt đầu ảnh hưởng rõ đến tiêu dùng, làn sóng hàng hóa từ các quốc gia xuất khẩu lớn sẽ dồn sang các thị trường truyền thống khác như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc. Chính tại đây, mức độ cạnh tranh được dự báo còn khốc liệt hơn.
Tại EU, Việt Nam đang chịu sức ép lớn từ Bangladesh vốn là quốc gia vẫn được hưởng thuế suất 0% theo cơ chế nước kém phát triển và từ Trung Quốc, khi bị “kìm” ở Mỹ đã quay sang đẩy mạnh xuất khẩu vào châu Âu. “Từ tháng 7/2025 đến nay, thị phần của Trung Quốc tại EU tăng rất mạnh, họ cạnh tranh bằng cách giảm giá rất sâu. Đây lại là phân khúc mà Việt Nam không có nhiều lợi thế, thậm chí là yếu thế”, đại diện Vinatex nhìn nhận.
Nhật Bản tiếp tục là thị trường ổn định nhưng khó kỳ vọng tăng trưởng đột phá, với quy mô nhập khẩu dệt may khoảng 17 - 20 tỷ USD mỗi năm. Trong khi đó, Hàn Quốc là thị trường thời trang phát triển rất mạnh lại đang chịu tác động từ bất ổn chính trị và địa chính trị, khiến tiêu dùng và sản xuất nội địa suy yếu. Nếu không có sự phục hồi rõ rệt trong năm 2026, đây vẫn sẽ là thị trường “khó” với dệt may Việt Nam.
Doanh nghiệp buộc phải linh hoạt để đi tiếp
Trong bối cảnh đó, áp lực đang dồn trực tiếp lên doanh nghiệp xuất khẩu. Ông Thân Đức Việt - Tổng giám đốc Tổng công ty May 10-CTCP - cho biết, năm 2026 được dự báo là một năm “cân não” về giá. “Thuế đối ứng dù đã điều chỉnh nhưng vẫn tạo áp lực rất lớn cho các nhà bán lẻ thời trang toàn cầu, nhất là tại Mỹ. Hiện xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ chiếm trên 37%, riêng May 10 là trên 50%. Khách hàng đặt vấn đề rất rõ doanh nghiệp chia sẻ chi phí thuế, hoặc phải giảm giá”, ông Việt nói.
Doanh nghiệp dệt may buộc phải linh hoạt trong sản xuất nhằm thích ứng với thời gian đặt hàng ngắn, giao hàng nhanh. Ảnh: Nguyễn Nam
Trong khi đó, chi phí đầu vào, bao gồm cả nhân công và nguyên vật liệu đều tăng, khiến việc giảm giá dễ dẫn đến ăn mòn lợi nhuận, thậm chí hiệu quả kinh doanh rơi vào âm. “Nếu không đưa ra được mức giá cạnh tranh nhất, nguy cơ dịch chuyển đơn hàng sang các quốc gia có chi phí thấp hơn là hoàn toàn hiện hữu”, ông Việt cảnh báo.
Ở góc độ đơn hàng, bức tranh cũng có nhiều thay đổi. May 10 hiện đã có đơn hàng đến hết tháng 2/2026 và đang tích cực tìm kiếm cho tháng 3 và quý II. Đáng chú ý, từ năm 2026, thời gian xác nhận đơn hàng của khách hàng ngày càng rút ngắn. “Trước đây đơn hàng thường chốt trước 3 - 6 tháng, nay có lúc chỉ trước 1 - 2 tháng. Điều này buộc doanh nghiệp phải tăng tốc xử lý, nếu không sẽ bỏ lỡ cơ hội”, ông Việt chia sẻ.
Nhận đơn hàng nhanh mới chỉ là bước đầu. Bài toán khó hơn nằm ở tổ chức sản xuất, xây dựng kế hoạch để đảm bảo tiến độ và chất lượng trong điều kiện biến động cao. Theo ông Việt, xu thế năm 2026 xoay quanh hai điểm chính là áp lực giảm giá và chia sẻ chi phí với khách hàng. Cộng hưởng với đó là thời gian chốt đơn ngắn hơn, đòi hỏi doanh nghiệp linh hoạt và thích ứng nhanh hơn bao giờ hết.
Tựu trung lại, năm 2026 không phải là năm “dễ thở” của dệt may Việt Nam. Lợi thế lao động giá rẻ không còn, ưu đãi thuế không vượt trội, trong khi cạnh tranh ngày càng quyết liệt. Nhưng với vị thế đã được khẳng định trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cùng nỗ lực đổi mới quản trị, chuyển đổi số và nâng cao năng suất, ngành dệt may Việt Nam vẫn còn dư địa để đi tiếp, có thể chậm hơn, khó hơn, nhưng bền bỉ hơn.
Năm 2026 thị trường dệt may thế giới dự kiến tăng trưởng chậm lại, trong khi diễn biến về thuế, thay đổi thị trường của các quốc gia cạnh tranh cũng như sự thay đổi về cách thức đặt hàng khiến áp lực đặt lên vai doanh nghiệp trong nước ngày một lớn.
Hải Linh /Báo Công Thương