Dù đóng vai trò lớn trong nền kinh tế, số lượng doanh nghiệp FDI tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam hiện vẫn rất khiêm tốn, đặt ra yêu cầu cần sớm tháo gỡ các rào cản để khơi thông dòng vốn ngoại.
Hiện nay, thị trường chứng khoán Việt Nam có 1.600 doanh nghiệp đang niêm yết và đăng ký giao dịch, tuy nhiên hiện chỉ có 10 doanh nghiệp FDI (doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài) đang giao dịch trên HoSE, HNX và UPCoM, đây là con số khá khiêm tốn so với quy mô đầu tư của khu vực FDI.
Trên thực tế, Việt Nam đã “cởi trói” khá nhiều quy định, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp FDI niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam.

Số lượng doanh nghiệp FDI tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam hiện vẫn rất khiêm tốn. (Ảnh: TBTC)
Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho hay: Năm 2003, Chính phủ đã có Nghị định thí điểm chuyển đổi doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sang công ty cổ phần.
Khi đó, Việt Nam mới chỉ có hai luật, Luật Đầu tư nước ngoài và Luật Đầu tư, nhưng cơ chế thí điểm vẫn tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp FDI lên sàn chứng khoán. Không ít doanh nghiệp sau cổ phần hóa đã trở thành doanh nghiệp 100% vốn trong nước, như trường hợp doanh nghiệp mía đường Thành Thành Công.
Tuy nhiên, sau giai đoạn thí điểm thành công, hoạt động này gần như bị tạm ngưng. Ông Sơn cho rằng đã đến lúc cần khởi động trở lại, thay vì quá lo ngại về chuyện chuyển giá.
“Nhà đầu tư đủ tỉnh táo để định giá doanh nghiệp. Không phải doanh nghiệp FDI cứ lên sàn là ai cũng mạnh tay mua”, ông Sơn nói.
Trong khi đó, TS Phan Hữu Thắng, Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp Việt Nam (VIPFA) cho biết: Doanh nghiệp FDI đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam, chiếm trung bình 25% tổng vốn đầu tư, đóng góp trên 70% giá trị xuất khẩu trong một số giai đoạn và tạo ra hơn 5 triệu lao động trực tiếp.
Do đó, ông cho rằng, Việt Nam cần có giải pháp để các doanh nghiệp FDI tham gia nhiều hơn vào thị trường chứng khoán.
Theo ông Thắng, vấn đề không nằm ở chính sách, bởi chủ trương đã khá rõ, mà chủ yếu ở khâu tổ chức thực hiện. Việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả giám sát sẽ là điều kiện then chốt để doanh nghiệp FDI tham gia sâu hơn, qua đó giúp thị trường phát triển bền vững.
Theo ông, nhiều doanh nghiệp FDI với nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD, nếu huy động được một phần vốn này vào thị trường chứng khoán, tác động sẽ rất lớn tới nền kinh tế.
"Tôi tin rằng trong vài năm tới, với sự chuẩn hóa và kiểm soát chính sách chặt chẽ, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có sự phát triển mạnh mẽ", TS Phan Hữu Thắng nhấn mạnh.
Trong một sự kiện gần đây, bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) nhấn mạnh: Các doanh nghiệp FDI đang có sự quan tâm lớn đối với tiềm năng phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.
“UBCKNN cùng các đơn vị liên quan sẽ tiếp tục tạo điều kiện tối đa và đồng hành chặt chẽ cùng doanh nghiệp FDI trong quá trình niêm yết và đăng ký giao dịch”, bà nói.
Định Trần /Nhà báo và Công luận