Thị trường trà Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt trong bối cảnh giá cà phê nguyên liệu tăng cao. Các chuỗi trà sữa và cà phê đang mở rộng quy mô, tập trung vào các sản phẩm trà đặc sản và trà cổ thụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng.
Xu hướng mới: Trà đậm vị và trà đặc sản lên ngôi
Không còn chỉ là thức uống giải khát đơn thuần, trà ngày nay được giới trẻ yêu thích bởi sự đa dạng về hương vị và cách thưởng thức. Trà ô long với hương thơm nhẹ nhàng, vị chát dịu nhẹ, ngọt hậu đang dần thay thế trà Thái Nguyên truyền thống.
Bên cạnh đó, giới trẻ Việt Nam đang ngày càng ưa chuộng trà đậm vị, với thành phần trà chiếm đến 70% công thức. Họ không chỉ uống trà thuần túy mà còn thích sự kết hợp giữa trà với trái cây và các nguyên liệu khác để tạo ra những hương vị mới lạ. Sự chuyển dịch này mở ra cơ hội lớn cho các thương hiệu trà sữa như La Boong và Phúc Tea, cũng như các doanh nghiệp sản xuất trà trong nước. Thị trường nội địa với mức tiêu thụ trà ngày càng tăng và giá bán cao hơn so với xuất khẩu đang trở thành "mỏ vàng" cho ngành trà Việt Nam.
Mức tiêu thụ trà trong nước tăng dần từ 40.000 tấn vào năm 2018 lên khoảng 50.000 tấn năm 2023. Giá bán các sản phẩm trà trong nước cũng đang cao hơn rất nhiều so với giá xuất khẩu, bình quân khoảng 200.000 đồng/kg vào năm 2023.
Các doanh nghiệp đang tập trung vào phát triển các sản phẩm trà đặc sản và trà cổ thụ, có giá trị kinh tế cao và tiềm năng xuất khẩu lớn. Trà cổ thụ của Việt Nam được xem là lớn nhất trên thế giới, với diện tích khoảng 20.000 ha.
Trà và cà phê cùng tăng trưởng
Trong khi trà xanh và hồng trà vẫn chiếm ưu thế về sản lượng, trà đặc sản, đặc biệt là trà cổ thụ, đang được xem là hướng đi đầy tiềm năng cho ngành trà Việt Nam. Với giá trị kinh tế cao, dược tính quý và khả năng bảo quản lâu dài, trà đặc sản không chỉ đáp ứng nhu cầu thưởng thức mà còn là sản phẩm sưu tầm, đầu tư hấp dẫn.
Thị trường trà đặc sản Trung Quốc trị giá hàng chục tỷ USD mỗi năm là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng phát triển của phân khúc này. Với những lợi thế về diện tích trà cổ thụ lớn nhất thế giới và sự tương đồng về văn hóa thưởng trà với Trung Quốc, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một thị trường trà đặc sản trị giá hàng tỷ USD. Trà không chỉ được tiêu thụ mạnh ở các chuỗi trà mà còn bán mạnh trong các chuỗi cà phê. 60% đồ uống được bán ra từ trà, chỉ khoảng 30% là cà phê.
Sự phát triển của thị trường trà mang lại nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp trong ngành, từ sản xuất, chế biến đến kinh doanh và xuất khẩu. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng này, cần có sự đầu tư bài bản về công nghệ, chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường.
Bên cạnh đó, việc bảo vệ và phát triển bền vững nguồn tài nguyên trà cổ thụ cũng là một thách thức lớn. Cần có sự chung tay của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân để bảo tồn và phát huy giá trị của những "báu vật" này.
Ngành trà Việt Nam có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai, với thị trường nội địa rộng lớn và tiềm năng xuất khẩu cao. Các doanh nghiệp cần tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm, nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu để khai thác tối đa tiềm năng của thị trường này.
Hồng Anh /Kinh tế và Đồ uống