Xanh hóa trong sản xuất là yêu cầu tất yếu đối với mọi ngành kinh tế, nhất là khi thị trường thế giới ngày càng khó tính, do đó đòi hỏi các doanh nghiệp (DN), cơ sở sản xuất phải chủ động đổi mới.
Sản xuất bánh kẹo tại Công ty CP Domilk (xã Long Thành), doanh nghiệp đang hợp tác với nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh để chăn nuôi bò sữa. Ảnh: Vương Thế
Thời gian qua, cùng với sự hỗ trợ từ chính sách khuyến công, các DN, cơ sở công nghiệp nông thôn của Đồng Nai đã từng bước nỗ lực đầu tư công nghệ, quy trình nhằm xanh hóa trong quá trình sản xuất sản phẩm.
Hỗ trợ đổi mới công nghệ xanh hóa sản xuất
Công nghiệp nông thôn của Đồng Nai gắn liền với chế biến những sản phẩm, nguyên liệu sẵn có của địa phương, nhất là từ các mặt hàng nông sản. Để phát triển bền vững theo xu thế chung, các cơ sở công nghiệp nông thôn cần tăng đầu tư vào công nghệ, chuyển đổi sản xuất xanh, sạch. Tuy nhiên quá trình này cũng còn những rào cản.
Trên thực tế, các cơ sở sản xuất chưa có sự quan tâm đúng mức về nhãn mác, bao bì sản phẩm. Sản phẩm của cơ sở, DN có thể có chất lượng được đánh giá khá cao song trong quy trình sản xuất vẫn thiếu những yếu tố an toàn, thân thiện với môi trường. Cùng với đó, việc đầu tư cho sản xuất xanh hay bao bì xanh sẽ làm tăng vốn đầu tư, trong khi phần lớn cơ sở công nghiệp nông thôn quy mô nhỏ, siêu nhỏ nên họ chưa mạnh dạn đầu tư.
Điều này về lâu dài phải thay đổi, hiện Bộ Công Thương đang giao Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và khuyến công triển khai nhiều chương trình hỗ trợ cho các DN trong quá trình chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh.
Đối với Đồng Nai, giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã hỗ trợ 37 cơ sở công nghiệp nông thôn đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại trong các lĩnh vực chế biến hạt điều, gỗ, cơ khí, dệt sợi, thực phẩm và vật liệu xây dựng. Các đề án này không chỉ giúp DN tăng năng suất từ 15-40% mà còn cải thiện đáng kể chất lượng sản phẩm, giảm tổn thất nguyên liệu và đảm bảo an toàn lao động. Ngoài nguồn lực địa phương, chương trình khuyến công quốc gia cũng tạo thêm cú hích quan trọng. Đặc biệt, đề án hỗ trợ phát triển ngành điều đã giúp nhiều cơ sở đầu tư máy móc tiên tiến và xây dựng các mô hình trình diễn kỹ thuật trong chế biến, góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho một trong những ngành chủ lực của Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ.
Giảm phát thải khí nhà kính, giảm dấu chân carbon trong sản xuất là xu hướng chung của toàn cầu. Nhiều quốc gia đã xây dựng các hàng rào kỹ thuật liên quan đến tiêu chuẩn xanh về môi trường nên đòi hỏi DN sản xuất nói chung, các cơ sở công nghiệp nông thôn cần chú trọng trong hoạch định chiến lược của mình.
Theo ông Nguyễn Đức Trọng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp Đồng Nai (Sở Công Thương), trong thời gian tới, đơn vị tập trung phát huy hiệu quả của chương trình khuyến công. Trong đó sẽ tăng cường hỗ trợ ứng dụng công nghệ tiên tiến, thiết bị tiết kiệm năng lượng và tự động hóa trong sản xuất; thúc đẩy chuyển giao công nghệ và mô hình sản xuất hiện đại. Khuyến khích DN triển khai mô hình sản xuất sạch hơn, hướng tới phát triển kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Song song đó cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị, xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu, truy xuất nguồn gốc và quản lý chất lượng sản phẩm và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ tư vấn phát triển công nghiệp nông thôn của địa phương.
Phải bắt đầu từ tư duy
Ngày nay, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến vấn đề môi trường. Chuyển đổi xanh sẽ làm tăng uy tín của DN đối với khách hàng, xã hội, từ đó tăng sức tiêu thụ sản phẩm. Theo đó, trong chuyển đổi xanh, DN cần quan tâm đến nguyên liệu đầu vào, thay thế những nguyên liệu phát thải nhiều thành những nguyên liệu thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, phải ưu tiên những công nghệ sạch trong quá trình sản xuất.
Sản xuất tại một nhà máy Công ty CP Thực phẩm GC, đơn vị có các sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của Đồng Nai. Ảnh: Vương Thế
Mặc dù vậy, khi đã xác định đi theo quy trình xanh hóa sản xuất, làm ra những sản phẩm chất lượng thì chắc chắn chi phí sẽ gia tăng, điều đó đòi hỏi sự tính toán cụ thể và sự chủ động từ người chủ DN. Trước mắt có thể chưa có tiến triển ngay nhưng về lâu dài, các DN chủ động đổi mới công nghệ, quy trình xanh hóa sản xuất sẽ rất có lợi thế.
Theo ông Nguyễn Hoàng Đạt, Giám đốc Công ty TNHH Vinahe (ở phường Phước Bình), công ty đang nỗ lực để ứng dụng công nghệ, xanh hóa trong sản xuất nhằm đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng. Điều mong mỏi của các DN chế biến nông sản địa phương là được hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi, lãi suất phù hợp phục vụ đầu tư máy móc nhằm mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh để vươn tầm và đẩy mạnh chuyển đổi số doanh nghiệp.
Xanh hóa sản xuất cũng phải bắt đầu từ chính người chủ DN, cơ sở sản xuất. Để thúc đẩy chuyển đổi xanh, yếu tố đầu tiên và mang tính quyết định là tư duy của người đứng đầu. Giám đốc Công ty TNHH Laven Group (xã Gia Kiệm) Đinh Thành Thiện chia sẻ, làm cà phê sạch không dễ. Mong muốn của ông là đưa được những sản phẩm cà phê do đơn vị mình chế biến tiếp cận nhiều hơn khách hàng. Muốn đưa sản phẩm tốt tới thị trường, trước hết trong các quy trình sản xuất cũng phải ở tiêu chuẩn cao. Tuy nhiên, việc tiếp cận khách không dễ, bên cạnh đó, chi phí đầu tư vào hệ thống dây chuyền, con người và lựa chọn nguyên liệu sẽ cao hơn mặt bằng chung. Điều đó đòi hỏi người chủ phải có ý thức bài bản ngay từ đầu, xây dựng thương hiệu, xác lập sở hữu trí tuệ cho sản phẩm mới có cơ hội đưa thương hiệu của mình phát triển bền vững hơn.
Vương Thế /Báo Đồng Nai